վերացած ◆ Բաց աչքերով մեզ նայելիս՝ ի՜նչ վերադարձ, / Բայց աչքը փակ մենք իրար ենդ դեռ անրջում։ Պարույր Սևակ◆ Ես զգում եմ, / Ես տեսնում եմ խուփ աչքերով/ Իմ աշխարհը և իմ դարը։ ն
առանց գիտակցելու, լավ չկշռադատելով ◆ Զարմանում եմ, մի հասարակ կոշիկ գնելիս մի տասը անգամ փորձում ենք, իսկ ամուսնանում ենք փակ աչքերով: (Վահրամ Փափազյան)◆ Ինչպես երևում է, փակ աչքերով մասնագիտություն ընտրելն այնքան էլ հազվադեպ չէ։ «Ավանգարդ»◆ - Լա՜վ... ուրեմն ի՛նչ է. աչքերս խփած գնամ ջո՞ւրն ընկնե՜մ։ Սունդ.
առանց նայել-քնելու ◆ Բայց փակ աչքերով էլ տեսնում էր արնոտ չեչաքարը։ (Ակսել Բակունց)
(արևմտհ․) անգիտակից, շրջապատի կյանքին անհաղորդ ◆ Այդ ճաղատ ու հանդարտ, տարիքով մարդերը...չէին մասնակցեր երգին ու աչքերնին փակ կ'ապրեին։ Օշ․ ◆ - Ձեզի սովորեցուցին քաղցր գիտությունը, գոնե գոց աչքով մեռնելու, զայն երկինքն անվախճան երջանկության վրա բանալու հավատքով։ ն.տ․
անտարբեր ◆ Հայի կոպիտ հոգեբանությունը միշտ սիրել է ու սիրում է գոց աչքերով նայել իր լավագույն զավակների ամբողջ բազմատանջ, բազմաչարչար կյանքին։ (Ալեքսանդր Ծատուրյան)
մտովի (պատկերացնելով) ◆ Բաց աչքերով մեզ նայելիս՝ ի՜նչ վերադարձ, / Բայց աչքը փակ մենք իրար ենք դեռ անրջում։ Պարույր Սևակ◆ - Ես շատ հաճախ, աչքերս փակ, տեսնում եմ Հունան Ավետիսյանի մահը։ «ՍՀ» ◆ Ես փակում եմ իմ աչքերը և փակ աչքերով տեսնում Բուխենվալդի և Մայդանեկի սպանդանոցները։ Գուրգեն Մահարի◆ Շատերը կարողանում են փակ աչքերով տեսնել շախմատային խաղադաշտը և խաղավիճակներ ստեղծել։ «Ավանգարդ»
վարժ. մեքենայաբար. բնազդաբար ◆ Քնից արթնացնեն, անգիր կասի, փակ աչքերով կպատրաստի ամենանուրբ մասն անգամ։ Գրիգոր Բալասանյան◆ Գաղթականությունը հայի դառը ճակատագիրն է և նա աչքերը փակած՝ գնացել է և գնում է։ (Պերճ Պռոշյան)◆ Այդ սասունցին դաշտի ամեն ծակ ու ծուկին ծանոթ էր։ Ճանապարհները գիտեր աչքը փակած: Խաչիկ Դաշտենց◆ Էս կողմերի քարերն էլ համարած ունիմ, աչքս խուփ՝ մութը գիշերը ես ճամփեն կքթնիմ։ (Խաչատուր Աբովյան)◆ - Տունը խո կճանաչե՞ս...: Աչքերս խփած կարող եմ գտնել։ (Րաֆֆի)
անփորձ (նաև սեռական առումով) ◆ Ներսիսյան դպրոցից գյուղ ընկած, աչքերը փակ վարժապետի համար Թիֆլիսից մեծ ծո՞վ էինք ուզում։ (Պերճ Պռոշյան)
