բարձրանալ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [bɑɾd͡zɾɑˈnɑl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ բարձրանալ

վանկեր՝ բարձ•րա•նալ 

Ստուգաբանություն

բարձր + ան + ալ

Բայ

1. ցածր տեղից շարժվել, ելնել դեպի վեր՝ դեպի բարձր ◆ Ու շունչ քաշեց Սիամանթոն, Ու ջուրն ի վեր բարձրացավ: Հովհաննես Շիրազ
2. գետնից՝ երկրից դեպի վեր՝ օդ ելնել ◆ Կանաչագույն բոցերը բարձրացան դեպի երկինք։ (Րաֆֆի)
3. երկարել, աճել (դեպի վեր) ◆ Հասակը բարձրանալ: ◆ Ոչ մի ցողուն դեռ չէր բարձրացել: Եղիշե Չարենց
4. դեպի վեր ձգվել ◆ Դռների մեջտեղից բարձրանում էր որձաքարե լայնադիր սանդուղք։ (Մուրացան) ◆ Ընդարձակ դաշտի կենտրոնում բարձրանում է Վեզլեի ժայռոտ բլուրը։ (Ավետիք Իսահակյան)
5. բարձր դիրքում գտնվել, մի բանի վրա ելնել ◆ Ապառաժի վրա բարձրացել է ամրոցը։
6. բարձր՝ պատվավոր տեղ նստել՝ բազմել, գրավել
7. նստած կամ պառկած տեղից վեր կենալ, ոտքի կանգնել ◆ Կարինեն բարձրացավ տեղից, մոտեցավ պատուհանին։ (Բոգդան Վերդյան)
8. շատանալ, ավելանալ ◆ Այս տարի… զգալիորեն կբարձրանա պղնձի կորզման տոկոսը։ (Մամուլ)
9. ծագել, առաջ գալ ◆ Դահլիճում բարձրացավ զայրույթի աղմուկ։ (Նաիրի Զարյան)
10. գինն ավելանալ, թանկանալ
11. սաստկանալ, մեծանալ, ուժեղանալ, զարգանալ, ընդարձակվել ◆ Քանի երկրակալ, քանի պետություն բարձրացել, տիրել, անցել են հերթով։ Եղիշե Չարենց
12. ուժեղանալ, սաստկանալ ◆ Հիվանդի ջերմությունը բարձրացավ:
13. ուռչել, փքվել, մեծանալ ◆ Նրա կուրծքը բարձրացավ հուզմունքից։ (Նաիրի Զարյան)
14. տեսողական տպավորությամբ դեպի զենիթ շարժվել (լուսատուների մասին) ◆ Այծեմնասարի ետևից ծագեցին արևի առաջին ճառագայթները և հրափայլ սկավառակը, ինչպես մի հրահոսան անոթ, սկսավ բարձրանալ երկնակամարի վրա։ (Մուրացան)
15. առաջադիմել, առաջ գնալ, զարգանալ ◆ (Մարդը) սկսեց իր շուրջը դիտել, ուսումնասիրել, զարգանալ ու բարձրանալ, ստեղծել գիտություններ ու գրականություններ։ Հովհաննես Թումանյան
16. լավանալ (տրամադրությունը, հոգեկան վիճակը և այլն) ◆ Տրամադրությունը բարձրացավ:
17. հզորանալ, ուժգնանալ, զորեղանալ ◆ Քանի երկրակալ, քանի պետություն բարձրացել, տիրել, անցել են հերթով։ Եղիշե Չարենց
18. առաջ քաշվել, արծարծվել, քննության առարկա դառնալ ◆ Կովկասահայ լրագրերում արդեն բարձրացել էր հայ հասարակայնության բողոքի ձայնը։ (Անահիտ Սահինյան)
19. ըմբոստանալ, ընդվզել ◆ Բանվորները բարձրացել են իրենց տերերի դեմ։
20. սուր՝ բարձր հնչել ◆ Ուսուցչի ձայնը բարձրացել էր: (Ավետիք Իսահակյան)
21. նավ, գնացք և այլն նստել, փոխադրական միջոցի վրա տեղավորվել
22. պաշտոնում առաջադիմել, բարձր դիրքի հասնել ◆ Լևոնն էլ բատրակությունից ու բանվորությունից է բարձրացել: (Նաիրի Զարյան)
23. մեծամտել, գոռոզանալ ◆ -Շատ ես բարձրացել, մի քիչ վար իջիր։
24. երևան գալ, հայտնվել, երևալ ◆ Իսկ եթե աստծու հրամանով բարձրացավ արդարությունը… կապրենք։ (Սուրեն Այվազյան)
25. տարածվել դեպի վեր ◆ Գարունը կիրճից բարձրացել էր գյուղ։ Սերո Խանզադյան
26. հորդել, վարարել, ձգտել ափերից դուրս գալ ◆ Կբարձրանա անհուն ծովը Սիդոնի։ (Ավետիք Իսահակյան)
27. (խսկց․) թանկանալ, գինը ավելանալ

Հոմանիշներ

1. ելնել, վեր ելնել, ոտքի կանգնել, վերևանալ, վեր կենալ, ոտքի ելնել
2. հուլ լինել (բրբ․)
3. ծառանալ
4. սարավանդել
5. հասակ առնել, հասակ նետել
6. աճել, մեծանալ, հառաջանալ, ավելանալ
7. խոլոզել, քռխել (բրբ․)
8. վարարել, հորդել, ափերից դուրս գալ
9. մեծանալ, վեհանալ, վսեմանալ
10. ամբառնալ, համբառնալ, համբարձվել, վերանալ (կրոն․)
11. վերերթալ, վերագայել, վարամբառնալ (հնց․)
12. լեռնանալ

Արտահայտություններ

Խոնարհում

Անորոշ դերբայ բարձրանալ Ենթակայական դերբայ բարձրացող Հարակատար դերբայ բարձրացած Համակատար դերբայ բարձրանալիս Անկատար դերբայ բարձրանում Վաղակատար դերբայ բարձրացել Ապակատար դերբայ բարձրանալու Ժխտական դերբայ բարձրանա անձ եզակի հոգնակի առաջին երկրորդ երրորդ առաջին երկրորդ երրորդ Սահմանական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Անկատար ներկա բարձրանում եմ բարձրանում ես բարձրանում է բարձրանում ենք բարձրանում եք բարձրանում են Անկատար անցյալ բարձրանում էի բարձրանում էիր բարձրանում էր բարձրանում էինք բարձրանում էիք բարձրանում էին Ապակատար ներկա բարձրանալու եմ բարձրանալու ես բարձրանալու է բարձրանալու ենք բարձրանալու եք բարձրանալու են Ապակատար անցյալ բարձրանալու էի բարձրանալու էիր բարձրանալու էր բարձրանալու էինք բարձրանալու էիք բարձրանալու էին Վաղակատար ներկա բարձրացել եմ բարձրացել ես բարձրացել է բարձրացել ենք բարձրացել եք բարձրացել են Վաղակատար անցյալ բարձրացել էի բարձրացել էիր բարձրացել էր բարձրացել էինք բարձրացել էիք բարձրացել էին Անցյալ կատարյալ բարձրացա բարձրացար բարձրացավ բարձրացանք բարձրացաք բարձրացան Ըղձական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի բարձրանամ բարձրանաս բարձրանա բարձրանանք բարձրանաք բարձրանան Անցյալի ապառնի բարձրանայի բարձրանայիր բարձրանար բարձրանայինք բարձրանայիք բարձրանային Պայմանական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի կբարձրանամ կբարձրանաս կբարձրանա կբարձրանանք կբարձրանաք կբարձրանան Անցյալի ապառնի կբարձրանայի կբարձրանայիր կբարձրանար կբարձրանայինք կբարձրանայիք կբարձրանային Հարկադրական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի պիտի բարձրանամ պիտի բարձրանաս պիտի բարձրանա պիտի բարձրանանք պիտի բարձրանաք պիտի բարձրանան Անցյալի ապառնի պիտի բարձրանայի պիտի բարձրանայիր պիտի բարձրանար պիտի բարձրանայինք պիտի բարձրանայիք պիտի բարձրանային Հրամայական եղանակ դու դուք Ապառնի բարձրացի՛ր բարձրացե՛ք

Բաղադրյալ բառեր
բարձրացնել բարձրաացվել

Թարգմանություններ

անգլերեն՝ climb գերմաներեն՝ դանիերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ подниматься (ru) ‎(podnimatʹsja), взбираться (ru) ‎(vzbiratʹsja), взлезать (ru) ‎(vzlezatʹ), восходить (ru) ‎(vosxoditʹ), выситься (ru) ‎(vysitʹsja), взойти (ru) ‎(vzojti), повышаться (ru) ‎(povyšatʹsja), вставать (ru) ‎(vstavatʹ) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝ augmenter, s'accroître, se lever, monter

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։