Հայերեն դարձվածք

  1. օրհասական դրության առաջ կանգնած լինել ◆ Դա այն պատերազմն է, երբ «դանակը հասնում է ոսկորին», և ժողովուրդը օրհասական կռվի է ելնում։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Ա՛լ դանակը ոսկորներնուս հասեր է, ասկե անդինը չկա... կռվիլ պետք ըլլա՝ կը կռվինք։ Զապել Եսայան ◆ Ամա ի՞նչ անես, որ ընչանք [«մինչև»] բանը բանին ա հասնում, դանակը ոսկորին դեմ ա ըլնում, էլ հանիլ չի՛ կարելի։ (Խաչատուր Աբովյան) ◆ Դանակ օսկոռին կը հասնի, գեղացիք գանգատ կը ճամպին Ստամբոլ։ ◆ Կյանքը շռայլացել է, փոխվել է եղանակը, / Բոլոր մարդկանց կոկորդին դեմ է առել դանակը: (Ջիվանի) ◆ Հենց էն ա, թուրն էկել էր, ոսկոռին դեմ առել: (Խաչատուր Աբովյան) ◆ Տարվե տարի ու օրե օր / Լուծը դաժան չար բռնության / Կըծանրանար ռամկի վրան / Ու մինչև որ շեղբը հասավ, / Հասավ ռամկի չոր ոսկորին: (Ավետիք Իսահակյան)
  2. ծայրաստիճան նեղ դրության մատնված լինել ◆ Վերջն էլ խլում է մարդու սիրեկան, սիրուն կնիկը։ Դանակը ոսկորին է հասնում. որ դանակը ոսկորին է հասնում, էս մարդը գնում է Թեհրան, շահի դուռը։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ - Չէ՛, բարեկամ. չէ՛, ա՛լ դանակը ոսկորին հասավ, հալալ հաց մը չպիտի ուտենք մինչև որ այդ մարդուն ձեռքեն չազատինք։ Վահե Հայկ ◆ Դանակը ոսկորին եկել էր, հասել, / Մեկ անուն ուներ, էն էլ նա կոտրել։ (Խաչատուր Աբովյան) ◆ Դանակը կոկորդիս հասավ այլևս։ Ծո՛, ես խենթացա։ Գևորգ Աճեմյան
  3. ծայրահեղ վիճակ ստեղծել ◆ Դժվար բան է, Լևոն ջան, կնոջից բաժանվելը... բայց որ դանակը ոսկորին է հասել, ի՛նչ կարող եմ ասել։ (Նաիրի Զարյան)

Աղբյուրներ խմբագրել

  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։