Հայերեն

ուղեղ

Դասական ուղղագրութեամբ՝ ուղեղ

վանկեր՝ ու•ղեղ

Ստուգաբանություն խմբագրել

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *seu-lo-` *seu- «հյութ» արմատից. հմմտ. հունարեն ύλη «նստվածք», լիտվերեն sulà «ծառի հյութ, խեժ»։

մարդու և կենդանիների գանգն ու ողնաշարի խողովակը լցնող նյութը, որ նյարդային համակարգությանկենտրոնական՝ գլխավոր մասն է հանդիսանում
մասնավորապես՝ գլխուղեղ
գլխուղեղը որպես մտածողության կենտրոն, մտածողություն, մտածելու կարողություն ◆ Քունը չէր տանում, ուղեղը բորբոքված էր։ (Ավետիք Իսահակյան)
(խհրր․) մի քանի ընտանի կենդանիների ուղեղից պատրաստվող կերակրատեսակ
(փխբ․) միտք, բանականություն ◆ Ապստամբ սիրտը չի հնազանդիլ ուղեղի հրամանին։ (Մուրացան)
(փխբ․) որևէ բանի ղեկավարող և ուղղություն տվող կենտրոն ◆ Կուսակցությունը բանվոր դասակարգի ուղեղն է։ Մուշեղ Գալշոյան
(խսկց․) ծուծ, ոսկրածուծ
(խոհր․) պատրաստում են տապակած ուտելիքներ, պահածոներ, դյուրամարս մթերք է

Բաղադրյալ բառեր
գլխուղեղ ողնուղեղ պարզուղեղ

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ brain, cerebrum գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ мозг (ru) ‎(mozg), мозги (ru) ‎(mozgi), головной мозг (ru) ‎(golovnoj mozg), ум (ru) ‎(um), умственные способности (ru) ‎(umstvennyje sposobnosti), рассудок (ru) ‎(rassudok) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։