ուռկան
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [urˈkɑn]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ուռկան
վանկեր՝ ուռ•կան
Ստուգաբանություն խմբագրել
Թերևս կարելի է առանձնացնել կան-ը որպես վերջածանց, իսկ ուռ-ը դիտել որպես հնդեվրոպական *uer- «կապել, կցել, կախել» արմատի ստորին ձայնդարձի (*ur-) արտացոլում։
Գոյական
- ձուկ որսալու ցանցահյուս թակարդ, թարբ, ձկնորսական ցանց ◆ Ձկնորսը յուր ուռկանը չէ գցում գետի այն կողմը, ուր առաջ որսացել էր ուրիշը։ (Րաֆֆի) ◆ Վարագա սուրբ սար, Սիփան ու Նեմրութ իրենց ստվերը - ուռկանի նման նետում են այնտեղ (լիճը)։ Պարույր Սևակ ◆ Նա ոտքով հրեց ուռկանի կույտը, որի տակ, նավակի հատակին, թարմ ձկներ էին։ (Ակսել Բակունց)
- (փխբ․) թակարդ, ծուղակ, որոգայթ, մեկին կաշկանդող՝ իրեն ենթարկող՝ փորձանքի մեջ գցող հանգամանք ◆ Բարվո և առաքինության մասին մեր ճառերը լոկ ուռկաններ են։ (Մուրացան) ◆ Ավետարանները դարձել էին մարդորսության ուռկան: (Մուրացան)
- (փխբ․) ցանցի նմանություն ունեցող բան ◆ Քանի մը ծերունի ծառեր իրենց ստվերներում ուռկանը վրանից կնետեն։ Լևոն Շանթ
Հոմանիշներ խմբագրել
- թարփ, թոռ, ցանց, ձկնորսացանց (ժղ․) դամ, դամբ, (հնց․) առձող, առձույլ, (գվռ․) գոբիճ, գերկալ, գերկապ
- վարմ
- տե՛ս թակարդ, ծուղակ, որոգայթ
Արտահայտություններ խմբագրել
- ուռկանը գցել - թակարդի մեջ գցել, ծուղակի ջեջ գցել, թակարդել
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | ուռկան(ը) | ուռկաններ(ը) |
| Սեռ. | ուռկանի | ուռկանների |
| Տր. | ուռկանի(ն) | ուռկանների(ն) |
| Հայց. | ուռկան(ը) | ուռկաններ(ը) |
| Բաց. | ուռկանից | ուռկաններից |
| Գործ. | ուռկանով | ուռկաններով |
| Ներգ. | ուռկանում | ուռկաններում |
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։