Կաղապար:Օրվա բառ/Մայիսի 7, 2015 թ.
կրակ գո
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [kɾɑk]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ կրակ
վանկեր՝ կ(ը)•րակ
Ստուգաբանություն
Թերևս բնիկ հնդեվրոպական *geu- «այրել» արմատից՝ *gu-ro- կամ *gu-lo- (հուր բառի ազդեցությամբ) > *guro- > *կուր-ակ. հմմտ. իռլանդերեն gúal «ածուխ», հին իսլանդերեն kol «փայտածու», մ. վ. գ. kole «փայլփլել, առկայծել»: Սակայն հնարավոր է նաև կրակ բառի իրանական ծագումը հին վրացերեն kerak «օջախ» բառի հետ միասին:
Գոյական
- այրվող նյութի՝ առարկայի շուրջը շիկացած լուսափայլ գազերը, բոց, հուր ◆ Մերթ կրակը պառկում էր գետնի վրա, մեկ ծուլ լինում մինչև եռոտանու գագաթը: (Ակսել Բակունց)
- այրվող վառելանյութ, խարույկ ◆ Պղինձը դրին կրակին, քարերն ածին կրակի մեջ ու նստոտեցին: Հովհաննես Թումանյան
- հրդեհ ◆ Կրակն արագ-արագ կլանում էր կացարանը: (Շիրվանզադե)
- այրվող նյութի շիկացած բեկոր, վառվող ածուխ ◆ Սեղանի երեսը տեղ-տեղ այրված էր, երևի ճանապարհորդների բերած հեշտաեռի տակից թափված կրակից: (Րաֆֆի)
- լուսավորություն, լույս, ճրագ (փխբ․) ◆ Կրակները մարեցին և թագավորից սկսած մինչև վերջին զորականը ամենքն էլ քնո գիրկը մտան: (Մուրացան)
- տաքություն, ջերմություն (փխբ․) ◆ Նրա աչքերը փակվեցան, սաստիկ ջերմախտական կրակը տիրեց նրան: (Րաֆֆի)
- սաստիկ շոգ (փխբ․) ◆ Արեգակը կրակ էր թափում: (Րաֆֆի)
- պատուհաս, փորձանք (փխբ․) ◆ Սա էր մնացել, սա էր անպատճառ Մեր գլխին մի նոր կրակ էր բերում: Հովհաննես Թումանյան