կրակ գո

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ կրակ

վանկեր՝ կ(ը)•րակ 

Ստուգաբանություն

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական *geu- «այրել» արմատից՝ *gu-ro- կամ *gu-lo- (հուր բառի ազդեցությամբ) > *guro- > *կուր-ակ. հմմտ. իռլանդերեն gúal «ածուխ», հին իսլանդերեն kol «փայտածու», մ. վ. գ. kole «փայլփլել, առկայծել»: Սակայն հնարավոր է նաև կրակ բառի իրանական ծագումը հին վրացերեն kerak «օջախ» բառի հետ միասին:

Գոյական

  1. այրվող նյութի՝ առարկայի շուրջը շիկացած լուսափայլ գազերը, բոց, հուր ◆ Մերթ կրակը պառկում էր գետնի վրա, մեկ ծուլ լինում մինչև եռոտանու գագաթը: (Ակսել Բակունց)
  2. այրվող վառելանյութ, խարույկ ◆ Պղինձը դրին կրակին, քարերն ածին կրակի մեջ ու նստոտեցին: Հովհաննես Թումանյան
  3. հրդեհ ◆ Կրակն արագ-արագ կլանում էր կացարանը: (Շիրվանզադե)
  4. այրվող նյութի շիկացած բեկոր, վառվող ածուխ ◆ Սեղանի երեսը տեղ-տեղ այրված էր, երևի ճանապարհորդների բերած հեշտաեռի տակից թափված կրակից: (Րաֆֆի)
  5. լուսավորություն, լույս, ճրագ (փխբ․) ◆ Կրակները մարեցին և թագավորից սկսած մինչև վերջին զորականը ամենքն էլ քնո գիրկը մտան: (Մուրացան)
  6. տաքություն, ջերմություն (փխբ․) ◆ Նրա աչքերը փակվեցան, սաստիկ ջերմախտական կրակը տիրեց նրան: (Րաֆֆի)
  7. սաստիկ շոգ (փխբ․) ◆ Արեգակը կրակ էր թափում: (Րաֆֆի)
  8. պատուհաս, փորձանք (փխբ․) ◆ Սա էր մնացել, սա էր անպատճառ Մեր գլխին մի նոր կրակ էր բերում: Հովհաննես Թումանյան

շարունակել․․․