գնալ
Հայերեն
Արտասանություն
ՄՀԱ: [gnal]
վանկեր՝ գ(ը)•նալ
Ստուգաբանություն խմբագրել
Բնիկ հնդեվրոպական՝ * ghhē-nā-mi-՝ * ghē- (չքմայնացած * gh-ով) «լքել, հեռանալ, գնալ» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն jahāti- «թողնում է, լքում է», jihītē «գնում է», հունարեն κιχανω՝ «հասնել», հին վերին գերմաներեն gān (ըստ Պիզանիի)։
Բայ
- մի տեղից մի այլ տեղ՝ մոտիկից հեռուն փոխադրվել (ոտքով կամ փոխադրական միջոցով) ◆ Հիմնարկ՝ հրապարակ գնալ:
- քայլել, ոտքով ման գալ ◆ երեխան արդեն լավ է գնում:
- դիմել՝ ուղղվել դեպի մի տեղ, ներկայանալ ◆ Հիմնարկ՝ դպրոց գնալ:
- ուղևորվել, մեկնել ճանապարհ ընկնել ◆ Գնացքը գնում է ժամի ութին։
- ուղևորվել՝ դիմել դեպի մի տեղ ◆ Քաղաք գնալ:
- հաճախել, այցելել ◆ Դպրոց՝ թատրոն գնալ:
- որևէ զբաղմունքի ձեռնարկել ◆ Սովորելու գնալ։ Բանվորության՝ ծառայության գնալ:
- թողնել-հեռանալ ◆ Գյուղից գնալ:
- ուղղված լինել դեպի, ուղղություն ունենալ, տանել ◆ փողոցը գնում է դեպի գետափ։
- հոսել ◆ Այս գետակը գնում է դեպի Հրազդան։ Քթիցդ արյուն է գնում:
- առաջադիմել, դիմել, զարգանալ դեպի ◆ Մարդկությունը դեպի երջանիկ ապագան է գնում:
- ընթանալ, ընթացք ունենա ◆ Գործերը լավ են գնում:
- կատարվել ◆ Մեր քաղաքում վիթխարի թափով շինարարություն է գնում:
- ներկայացվել, ցուցադրվել ◆ Այսօր ինչ ներկայացում է գնում:
- որևէ նպատակի դիմել, դուրս գալ, ելնել ◆ Որսի՝ գբոսանքի գնալ:
- ձգվել, ընկած լինել, անցնել ◆ Ճանապարհն այդտեղ այգիների միջով է գնում:
- ուղարկվել, առաքվել, տարվել, փոխադրվել ◆ Հիմա առաքումների մի գգալի մասը օդային փոստով է գնամ:
- տարածվել, տարածականորեն ծավալվել, փռվել ◆ Գյուղը գնում է մինչև լեռան ստորոտը։
- ընթանալ, շարժվելով առաջ անցնել (փոխադրական միջոցների մասին) ◆ Գնացքը ծանրորեն գնում էր ծովեզերյա լեռնալանջով։
- որոշ տարածություն անցնել կտրել ◆ Մեքենան ժամում հազիվ 30 կմ Էր գնում այդ քարքարոտ ճանապարհով։
- բանեցվել, գործածվել, օգտագործվել, բավարարել ◆ Այդ թխած լավաշը որքան ժամանակ կգնա:
- բանեցվել, բանեցվելով մաշվել՝ սպառվել՝ մսխվել ◆ Ծնկներիս մեջ ուժ չի մնացել, էլ չեմ խոսում, թե ինչքան ոտնաման է գնում (Անահիտ Սահինյան)
- պակասել ◆ Ինչ գնում է՝ այգուց է գնում, այգեպանից ինչ է գնում:
- քայլ անել, վեր գալ (խաղի մեջ) ◆ Նավակը մի գնա, ձին գնա:
- անցնել, անց կենալ, ըստ ժամանակի հեռանալ ◆ Լավ օրերս գնացին, ափսո՜ս ասին գնացին (Ավետիք Իսահակյան)
- նստել, ծախսվել, պահանջվել, գործածվել ◆ Մի վերարկուին որքան կտոր է գնում: Ուտելուն որքան փող է գինում։
- շարունակվել, աստիճանական կերպով անցնել՝ առաջադիմել ◆ Քանի գնում է, օրերը տաքանում են։
- ենթարկվել, ընկնել ◆ Դատի՝ գերության՝ աքսոր գնալ:
- ամուսնանալ (կնոջ մասին), մարդու գնալ
- հրամայական եղանակ - գնա՛, գնացե՛ք, Գործածվում է որպես եղանակավորող բառ՝
ա) Թե կարող ես, ապա նշ. նա պատռելով նամակը նետեց վառարանի մեջ ու դարձավ կնոջը - հիմա գնա իմացիր, թե մեջը ինչ էր գրված բ) եթե ուզում ես, քո կամքն է նշ. նա իր ասածն արեց, դու գնա՛ բողոքիր
- անորոշ դերբայի գործիական հոլովը՝ գնալով ◆ Հետզհետե, աստիճանաբար։ Գնալով օրերը տաքանում են։
Խոնարհում խմբագրել
| Խոնարհում | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Հոմանիշներ խմբագրել
- երթալ, ընթանալ
- քայլել
- ուղևորվել, մեկնել, ճանապարհվել, ճանապարհ ընկնել
- դիմել, ուղղվել
- ներկայանալ
- հաճախել, այցելել, գնալ–գալ
- թողնել–հեռանալ, հեռանալ
- տանել
- առաջադիմել, զարգանալ
- ելնել, դուրս գալ
- մտնել, խրվել
- կատարվել
- ընթանալ
- ներկայացվել, ցուցադրվել
- ձգվել, անցնել
- տարածվել, փռվել
- ուղարկվել, առաքվել, տարվել, փոխադրվել
- անցնել, կտրել, ճանապարհ կտրել, ճամփա կտրել
- բանեցվել, գործածվել
- օգտագործվել, բավարարել, անց կենալ (մթերքը)
- անցնել, հեռանալ, անց կենալ (օրերը, ժամանակը)
- շարունակվել
- քայլ անել, վեր գալ (խաղում)
- տե՛ս ծախվել
- տե՛ս ծախսվել
- տե՛ս պակասել
- տե՛ս հոսել
- տե՛ս մեռնել
Արտահայտություններ խմբագրել
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։