աբեթ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [ɑˈbɛtʰ]

վանկեր՝ ա•բեթ 

Ստուգաբանություն

Փոխառություն է վրացերեն abedi բառից։ Աճառյանը հնարավոր է համարում հակառակ փոխառությունը, բայց վրացերեն բառը ընդհանուր քարթվելական է։

Գոյական

1. (հնց․) աբեթենուց, այրած կտավից, բամբակաթելից կամ այլ նյութից պատրաստված դյուրավառ նյութ, որը բռնկվում է կայծքարի կայծից ◆ Գոտու մեջ ունի և կայծքար և աբեթ, որին ինքը ղավ է ասում։ Ստեփան Զորյան
2. (խոհր․) հանքատեսակ՝ կազմված կվարցի և քաղկեդոնաքարի խառնուրդից, դեղնագորշագույն մեծ մասամբ լինում է կրաքարերի, կավճի այլ կավատեսակներում, կիրառվում է խոհանոցային ամանեղենի և այլնի արծնապատման, ջնարակման համար
3. աբեթենի
4. աբեթ, աբեթասունկ

Հոմանիշներ

1. ղավ, (բրբ․) փոշի, փոթ

Արտահայտություններ

1. կայծքար և աբեթ

Ի արտաքին հոլովում
	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	աբեթ(ը)	աբեթներ(ը)
Սեռ.	աբեթի	աբեթների
Տր.	աբեթի(ն)	աբեթների(ն)
Հայց.	աբեթ(ը)	աբեթներ(ը)
Բաց.	աբեթից	աբեթներից
Գործ.	աբեթով	աբեթներով
Ներգ.	աբեթում	աբեթներում

Բաղադրյալ բառեր
աբեթասունկ աբեթենի

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ tinder, touchwood, tint գերմաներեն՝ Zunder դանիերեն՝ tønder իսպաներեն՝ yesca իտալերեն՝ esca հոլանդերեն՝ հունարեն՝ προσάναμμα շվեդերեն՝ fnöske պորտուգալերեն՝ pavio, isca ռուսերեն՝ трут (ru) ‎(trut), кремень (ru) ‎(kremenʹ) վրացերեն՝ აბედი ֆրանսերեն՝ amadou

Հայերեն բարբառային բառ

Ածական

1. Նոր Նախիջևան, Սեբաստիա՝ խեղճ, թշվառ ◆ Խեղճ աբեթ մարդ է։ (Հրաչյա Աճառյան)

Արտահայտություններ

1. Սեբաստիա՝ աբեթ դառնալ, ըլլալ -
   1. զգեստը հնանալ, մաշվել
   2. (փխբ․) խիստ զառամյալ լինել
   3. հոգսերից, վշտերից հալումաշ լինել
2. աբեթ կտրիլ - [զգեստը] չափազանց հինանալ, մաշել

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։