Վիքիբառարան

անդունդ

Արտասանություն

ՄՀԱ: [andund]

վանկեր՝ ան•դունդ 

Ստուգաբանություն

խմբագրել

Բառը կազմված է ան- բացասական մասնիկից և * դունդ՝ հատակ բառից, որն առանձին ավանդված չէ։ Նույն կազմությունն ունի հունարեն՝ ά-βυσσος, հին սլավերեն՝ bez-dǔna, ռուսերեն՝ без-дна, գերմաներեն՝ ab-grund, գալլերեն՝ an-nwfn, որոնց բոլորի բուն նշանակությունն է անհատակ։

* դունդ՝ հատակ բառը ծագում է հնդևրոպական նախալեզվի bhundhos՝ խորք, հատակ բառից, որի մյուս ժառանգներն են՝ սանսկրիտ՝ budhnás, զանդկերեն՝ bunō, հունարեն՝ πυθμήν, πύνδα, լատիներեն՝ fundus, իռլանդերեն՝ bond, bonn, անգլոսաքսոներեն՝ botm, հին իսլանդերեն՝ botn, գերմաներեն՝ Boden, անգլերեն՝ bottom բառերը։

Հնդեվրոպական նախալեզվի bhundhos ձևը հայերեն պետք է տար * բունդ։ Բ-ի վերածվելը գ-ի բացատրվում է տարբեր կերպ։ Ըստ Վենդրիեսի, օրինակ, bhundos ձևի մեջ նախաձայնը պարզապես ազդվել է վերջաձայնից։ Մեկ այլ տեղ, նույն հեղինակը ցույց է տալիս, որ հին լեզուների մեջ աշխարհ, անդունդ, խորք, խորություն նշանակող բառերը, լինելով իբր սրբազան, արգելված են եղել արտասանել և ենթարկվել են կամավոր ձայնափոխության։ Նման ձայնափոխություն ենթադրվում է նաև հայերեն բառի դեպքում։

Գոյական

  1. վիհ, անհատակ մեծ խորություն ◆ Ներքևում, մթին անդունդի մեջ, որոտում էր Արածանին (Րաֆֆի)
  2. ծովի խորքերը՝ հատակը
  3. երկրի ներքին խավերը, ալք
  4. հարաբերությունները խզող, անջրպետ, գժտություն, երկպառակություն։ ◆ Անդունդը, … գնալով լայնանում էր իր և իր մտերիմ ընկերների (միջև) (Նաիրի Զարյան)
 
Անդունդ
Հոմանիշներ
խմբագրել
  1. վիհ, խորխորատ
  2. խորափիտ, խորխորակ, պարեխ, բոհ (հնց․)
  3. խորատակ, անկին, քարշեպ (բրբ․)
  4. դժոխք

Աղբյուրներ

խմբագրել
Ստացված է «https://hy.wiktionary.org/w/index.php?title=անդունդ&oldid=1734509» էջից