անեծք
Հայերեն
Արտասանություն
ՄՀԱ: [aneckʿ]
վանկեր՝ ա•նեծք
Ստուգաբանություն
խմբագրելԱռաջացել է բնիկ հնդեվրոպական oneid-s-(աորիստ oneid-s-et «անէծ»)՝ (o)neid-` «նախատել, հանդիմանել» արմատից։ Համեմատել հունարեն όνειδος՝ «նախատինք, հանդիմանություն», լիտվերեն niedeti` «արհամարհել» (Աճառյանը ծ-ն համարում է «նախավոր» տ-ից՝ առանց հնչյունական հստակ հիմնավորման)։
Գոյական
- Համշեն՝ (կրոն․) նզովք, չարամաղթություն ◆ Նրանց շրթունքները չլսված անեծքներ էին թափում։ (Գարեգին Սևունց)
- չարիք, դժբախտություն
- նզովքի խոսքեր
Հոմանիշներ
խմբագրել- նզովք
- չարամաղթություն
Արտահայտություններ
խմբագրել- անեծք տալ, անեծք թափել - անիծել ◆ Անեծք է թափում անկարող հոգիս։ (Վահան Տերյան) ◆ Ու անեծք տալով իջնում է նա ցած։ Հովհաննես Թումանյան
- անեծք դառնալ, լինել մեկի գլխին - մեկի համար չարիք դժբախտություն դառնալ
- անեծք ծանրանալ մեկի, մի բանի վրա - անիծված լինել
- անեծքը բռնել - չարամախթությունը, անեծքը կատարվել ◆ Մարդը հասկցավ, օր փերու անեծքը բռներ է։ Ահ
- անեծքի բուն -
- անեծքի արժանի, չարագործ
- շատ անեծքներ տվող մարդ
- անիծից արմատ - տե՛ս նզովից արմատ
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | անեծք(ը) | անեծքներ(ը) |
| Սեռ. | անեծքի | անեծքների |
| Տր. | անեծքի(ն) | անեծքների(ն) |
| Հայց. | անեծք(ը) | անեծքներ(ը) |
| Բաց. | անեծքից | անեծքներից |
| Գործ. | անեծքով | անեծքներով |
| Ներգ. | անեծքում | անեծքներում |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։