անոթի
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑnɔˈtʰi]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ անոթի
վանկեր՝ ա•նո•թի
Ստուգաբանություն խմբագրել
Բնիկ հնդեվրոպական՝ nāguhtiio-՝ * nāguh-, * nāg- «անոթի, քաղցած, ժուժկալ» արմատից. հմմտ. հունարեն νήφο՝, դորիական ναφο՝ «լինել զգաստ, ժուժկալ» (հայ-հունական զուգաբանություն)։
Ածական
- Ղարաբաղ՝ դեռ ոչինչ չկերած, ստամոքսը դատարկ, առանց ուտելու ◆ Այս ամենը քաշեցինք անոթի փորանց, բայց սա կերակուրս ինչո՞ւ համար չեն բերեր, այս գիշեր անոթի՞ պիտի պահեն զիս։ Հակոբ Պարոնյան ◆ Անոթի փորէն ջուր չեն խմեր։ (Հրաչյա Աճառյան)
- Բուլանըխ, Կարին՝ ուտելու պահանջ զգացող, քաղցած, սոված ◆ Ուտենք, վասն զի շատ անոթի եմ։ Հակոբ Պարոնյան
- Սեբաստիա՝ նիհար, վտիտ (հասկ, ցորեն, գարի)
Հոմանիշներ խմբագրել
- (գրբ․) սոված, քաղցած, սովալլուկ, սովահար, սովատանջ, սովյալ, սովաբեկ, անսվաղ, անոթի
Հականիշներ խմբագրել
- կուշտ
Արտահայտություններ խմբագրել
- անոթի մարդը քարից կակուղը կուտի - քաղցածը ընտրություն չի անում ուտելիքի մեջ
- անոթի շունը յուր տիրոջը կկծի - քաղցը մոռացնել է տալիս ամեն բան, գազազեցնում է մարդուն
- Եվդոկիա՝ անոթի մարդ քարն ա ծամեր, անոթին քարը կուտե - քաղցած մարդը ուտելիքի մեջ խտրություն չի դնի
- անոթի փորով զկրտալ - շատ քաղցած լինել ◆ Հազար տարի անոթի փորով զկրտաս, մեկն էլ քեզ տուն չի կանչիլ։ (Խաչատուր Աբովյան)
- անաշխատ ձեռ անոթի փորու վրեն ա - չաշխատող՝ ծույլ մարդը քաղցած կմնա
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։