աշխատանք
աշխատանք
Հայերեն
Գոյական
- ՄՀԱ՝ [ɑʃχɑtɑŋkʰ]
վանկեր՝ աշ•խա•տանք
- մտավոր ու ֆիզիկական լարում պահանջող, մարդկային նպատակադիր գործողություն
- գործ, զբաղմունք
- ծառայություն, պաշտոն
- իր դերը, իրեն հատուկ գործողությունը կատարելը, բանելը (մեքենաների, սարքերի և այլնի մասին)
- որևէ կարգի գործունեություն
- ստեղծագործություն, մտավոր գործունեության արդյունք (գիրք, հոդված և այլն)
- արհեստի, արվեստի արտադրանք
- ջանք, ճիգ
- նեղություն, չարչարանք, հոգնություն (հնց․)
- (տնտգ․) արտադրության գործընթացում մարդկանց կողմից կատարվող մտավոր և ֆիզիկական բոլոր ծախսումները
- (փիլ․) աշխատանքը նախ և առաջ մարդու ու բնության միջև կատարվող պրոցես է, որի մեջ մարդն իր սեփական գործունեությամբ միջնորդավորում, կարգավորում և վերահսկողության է ենթարկում նյութերի փոխանակությունն իր և բնության միջև
- (մռկ․) մարդու կողմից իրականացվող գիտակցված և նպատակաուղղված գործունեության տեսակ, որը կարող է լինել նյութական (ուղղակի ամրագրվող՝ ֆիզիկական աշխատանք) և ոչ նյութական (անուղղակի ամրագրվող՝ մտավոր) ուղղված նյութական և հոգևոր արժեքների ստեղծմանը, անհատի և հասարակության պահանջմունքների բավարարմանը
Հոմանիշներ
խմբագրել- գործ, զբաղմունք, պարապմունք, բան, աշխատություն, վաստակ, դատանք, ջանք, ճիգ, գործունեություն (հնց․)
- տե՛ս աշխատապարհակ
Արտահայտություններ
խմբագրել- աշխատանքի առարկա – այն ամենը, որին ուղղված է, որի վրա ծախսվում է մարդու աշխատանքը (քղտնտ․)
- աշխատանքի բաժանում – որևէ աշխատանքի, գործի տարբեր մասերը, բաժինները աշխատողների միջև բաժանելը
- աշխատանքի բնական բաժանում – աշխատանքի բաժանումը ըստ դեռի, տարիքի (տնտգ․)
- աշխատանքի գործիք – այն բոլոր գործիքները, որոնք մարդը բանեցնում է իր աշխատանքային գործունեության ընթացքում
- աշխատանքի հասարակական բաժանում – աշխատանքի այնպիսի բաժանում, որի ժամանակ համայնքները, ապա և համայնքի առանձին անդամներն զբաղվում են արտադրության տարբեր ճյուղերով, տարբերում են առաջին (խաշնարածության առանձնացումը հողագործությունից) և երրորդ (արհեստի առանձնացումը հողագործությունից) հասարակական բաժանումները
- աշխատանքի միջոցներ – այն բոլոր իրերը, որոնց միջոցով մարդը ներգործում է աշխատառարկայի վրա և ձևափոխում այն
- ազատում աշխատանքից – աշխատողի ցանկությամբ կամ գործատիրոջ կարգադրությամբ աշխատանքային հարաբերությունների դադարեցում
- աշխատանքի գնահատման չափանիշ
- աշխատանքի տեղավորում
- աշխատանք քաղաքացիական իշխանությունների և բնակչության հետ – ռազմավարչական միջոցառումներ, որոնք զինվորական մարմիններն ու քաղաքացիական կազմակերպությունների հետ կապերի ստորաբաժանումներն իրականացնում են քաղաքացիական վարչության ու բնակչության հետ կապերի հաստատման և ամրապնդման ուղղությամբ
- արձակում աշխատանքից – տե՛ս ազատում աշխատանքից
- զինտնտեսական աշխատանք – տարածքի, սանհանգույցի մաքրում, խոհանոցային աշխատանքներ և այլն
- զորացրվածների տեղավորում աշխատանքի
- ընթացակարգային աշխատանք – որոշ տեսակների տեխնիկայի պարբերական տեխնիկական սպասարկում, որի բովանդակությունը, ծավալը և ժամկետները սահմանվում են շահագործական փաստաթղթերով
- թռիչքադաշտային վերականգնողական աշխատանք
- կապալային աշխատանքների կազմակերպում
- մարտական աշխատանք – մարտական խնդիրների նախապատրաստմանն ու լուծմանը նպատակաուղղված միջոցառումների համալիր
- մարտական աշխատանքի ռեժիմ – մարտական պայմաններում հրամանատարի ու շտաբի աշխատանքի կազմակերպման առանձնահատկությունները
- նորոգումավերականգնողական աշխատանք
- նորոգումավերականգնողական աշխատանքների համադասող
- փրկարարական աշխատանք
- օգտակար աշխատանք
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Աշոտ Մարկոսյան, Տիգրան Դավթյան, Ամենագործածական տնտեսագիտական տերմինների բացատրական բառարան, Երևան, «Լեգալ Պլյուս», 2008 — 218 էջ։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
- Մ․Մ․ Ռոզենտալի, Փիլիսոփայական բառարան (Հայաստան), Երևան, 1975 — 468 էջ։
- Մ․Մ․ Ռոզենտալի, ՄՌ կառավարման բացատրական բառարան (Կասկադ Քնսալթընս), Երևան, 2012 — 68 էջ։