Հայերեն դարձվածք

  1. աչքը մեկին՝ մի բանի (մեկի՝ մի բանի վրա) գցել (աչքը նետել) ◆ Մեկին մի բանի (սևեռուն) նայել։ ◆ Հետո աչքը գցեց իր երեխին, որ մանր քարերի հետ էր խաղում իր փամփլիկ թաթիկներով։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Մինասը, աչքը հարևանի բակը գցած եզները լծեց։ Ստեփան Զորյան ◆ Աչքս եմ նետում մորս նստած անկյունին։ (Ավետիք Իսահակյան)
  2. ուշադրությունը դեպի մի բանի ուղղել ◆ Իշխոն էլ է աչքը գցել քաղաքին: ◆ Իհա ՜րկե, իշխա՛ն, քաղաքըառանց քեզ դժվար է ապրում, քնում է, արթնանում՝ Իշխանն ինչո՞ւ չեկավ։ ՀըՄ
  3. ուրիշով հետևել ◆ Հույն զորավար Անատոլը Միջագետքում նստած աչքը գցել է Պարսկաստանին՝ կանխելու համար նրա հանկարծակի հարձակումը։ Դերենիկ Դեմիրճյան
  4. հետամուտ լինել.ձգտել տիրանալ ◆ Ասա՝ Ռուբեն, քիթդ քո ճաշի վրա պահիր. ուրիշը հրեն քո կնոջն է տեսնում, դու աչքդ գցել ես ուրիշի։ ՀըՄ ◆ –Այ անտերի ապրանք, սատկում ես, սատկի՜ էլ ինչի ես աչքդ գցել կուսակցական տոմսին: Սերո Խանզադյան ◆ –Մի փուշ ցաղող կար. աղջիկս աչքը գցեց նրան, ես էլ ինադ արի, վե կալա տվի։ Ղամբար ◆ –Աչքը սրա նրա վրա քցելն էլ ժամանակ ունի կանցնի։ Դերենիկ Դեմիրճյան
  5. մեկին ապավինել հույսը մեկի վրա դնել ◆ Խաչակյաց արշավանքներից ի վեր իր աչքը ձգած է եղել Արևմուտքի քրիստոնյա լուսավոր ազգերին, նրանցից է սպասել իրեց փրկությունը։ Հովհաննես Թումանյան

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։