Հայերեն դարձվածք

  1. ուշադիր, կենտրոնացած նայել ◆ Հորաքրոջ հացը չէր ուտվում. դեմդ հաց էր դնում և աչքը տնկում սեղանին։ (Հրանտ Մաթևոսյան) ◆ Աչքը տնկած է Որդիքին, կը նախանձի։ Չարություն, վատություն է անոր միտքը։ ԽԱմ ◆ Աչքս տնկած Սելսելեի աշտարակին... գրեթե մեքենաբար միայն կը տեսնեի ծովին աղվոր խաղերը։ Եր ◆ -Ամեն մի գյադա աչքը պիտի տնկի վրադ ու հազար մի կեղտոտ բաներ մտքումն անց կացնի։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Սուփրի վերև միշտ նըստեի/ Իմ ապրուստը դըրըստեի, / Ազգն էլ տընկեր վըրաս. / «Իմ փըրկողը դու ես որ կաս»։ Հովհաննես Թումանյան
  2. մի ուղղությամբ նայել՝ ակնկալությամբ ◆ Պոլսի վրա աչք տնկած կը սպասեին լույս, հառաջադիմություն և տառապանաց վախճան։ (Մաթևոս Մամուրյան)
  3. տենչալ, տիրանալ ձգտել ◆ Մի կտոր հաց ունեցողը երկուսն է ուզում, երկուսն ունեցավ՝ աչքը տնկում է չորսին, ունեցավ՝ տասն է ուզում։ Մուշեղ Գալշոյան ◆ -Ինք ո՛վ է եղեր, որ աչքը տնկեր է անպայման լավ տունի։ Էդուարդ Բոյաջյան ◆ «Ես իմ փողիս հարգը չգիտեի, ուրիշի փողին ինչ աչք պիտի տնկեի»։ (Ավետիք Իսահակյան)
  4. հետամտել՝ տիրանալու (կնոջ) ◆ Այդպես հետամնաց եք պահում ձեզ, որ ձեր ամուսինները ձեզ չեն հավանում և աչքը տնկում են ժողովներում բլբլացող օրիորդներին։ (Նաիրի Զարյան) ◆ Օրինակ՝ միջադեպը Շուշան անուն անմեղ կնոջ մը, որուն աչք կը տնկեին երկու վատաբարո ծերունիներ։ ՇԱԳ ◆ Հապա ժպի՜տը... կարծես բերանում շաքար էրր հալչում։ Գյուղի սիրուններից քչերը չէին նրա վրա աչք տնկել։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Ոչ ոք Հասրաթի աղջկա վրա աչք չէր տնկիլ։ (Պերճ Պռոշյան)
  5. (արևմտհ․) նախանձել ◆ -Գեշը հոն է որ մարդիկ կը կարծեն թե շատ դրամ ունինք և աչք կը տնկեն։ Տետեյան

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։