Հայերեն դարձվածք

  1. արագացնել (աճը, զարգացումը) ◆ Գործը ես եմ առաջ քշում, բայց այնպես է ստացվում, որ գործը քշում է իմ մայրիկը։ ՆԱդ ◆ Նազլուն շերամները առաջ քշելու համար կը թափանձե իր հայրը ժումը շատցնելու։ Հակոբ Օշական
  2. պատճառաբանություն մեջտեղ դնել ◆ Տղան առարկայություններ ըրավ, ջուրին պակասը առաջ քշեց: Հակոբ Օշական ◆ Մի քշեք առաջ զիղջին [«զղջումին, զղջացողին»] լացը, զոհին գլխուն։ Հակոբ Օշական ◆ Իր տկարությանն իբև պարուրանք [«պատրվակ»], ըստ հաճույ [հաճույըս] հառաջ կը քշեր սա խոսքը...: Լևոն Բաշալյան
  3. համառորեն պնդել (ուրիշին պարտադրելու համար) ◆ «Փաշա»ն ղրկեցին մոտս, որպեսզի առաջ քշեր այս կառավարության գաղափարը։ «Զարթոնք» ◆ Անխղճորեն ազգը տակն ու վրա կ'ընեն, մեն մին իր խոսքն հառաջ քշելու կամ նոր պատրիարք մը կարգելու համար։ (Մաթևոս Մամուրյան)
  4. մեջտեղ դնել՝ բերել ◆ Իր հերթին, Թուրքիո առողջապահական նախարարը «առ նվազն» 40 զոհերու թիվ մը առաջ քշեց: «Զարթոնք»
  5. մի (բարձր) դիրքի մղել ◆ Իր անձնական հաշիվներե դրդված...Մանվել հառաջ քշեց Պապ թագավորի երկու դեռատի որդիները... և երկուքը մեկեն թագավոր հռչակվեց։ ՀրԱրմ ◆ Աս մեր թագավորը իսկական իմաստուն ա, հոր [«որ»] այդ սիրիկաներուն պըտըժիս ի, օքուտ ղուլուղչիներուն [«օգտակար ծառայողներին»] ալ էռեջ ի քիշիս: Իմաստուն թաքավորը
  6. (չեզ․) մեջտեղ՝ երևան գալ ու աճել ◆ Որոշ պահպանողություն մը հառաջ կը քշե, սփյուռքյան կազմակերպությանց մեջ։ «Հայաստանի Հանրապետություն»

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։