առու
Հայերեն
Արտասանություն
ՄՀԱ: [aru]
վանկեր՝ ա-ռու
Ստուգաբանություն
խմբագրելԱռաջացել է բնիկ հնդեվրոպական srut-, sru- կամ srui- արմատից։ Համեմատել հին հնդկերեն srutá՝ «հոսող», sruti՝ «հոսանք, ուղի», հունարեն ρυτός՝ «հոսող», ρυσις՝ «հոսանք», այլև հայերեն առոգ, առոգ(ան)ել, ոռոգ(ան)ել։
Գոյական
- Մալաթիա՝ բարակ հոսող ջուր, փոքրիկ գետակ՝ վտակ
- արհեստական հունով անց կացրած բարակ ջուր
- այն հունը, որով հոսում է առուն
- (փխբ․) առվի նման հոսող հեղուկ, արյան՝ արտասուքի և այլնի հորդ հոսանք
- (փխբ․) առվի հունի՝ ակոսի նման բացված
- Եվդոկիա՝ գլխի մազերը երկու մասի բաժանող գիծը, բաժուկ
- Նոր Նախիջևան՝ անձրևաջրի՝ հեղեղի ճանապարհ, հեղեղատ
Հոմանիշներ
խմբագրել- առվակ, խրավանդ, արխ, կորի
Արտահայտություններ
խմբագրել- Քեսաբ՝ առվից վեր սերմ ցանել - անխելք, հիմար գործ բռնել
- առվի կարոս - տե՛ս առվակարոս
- առվի կոտեմ - ջրկոտեմ
- առվի համեմ - առվի ափերին բուսնող վայրի համեմ
- Եվդոկիա՝ առու բանալ - գլխի մազերը երկու մասի բաժանել
- առու թռնել, թռչել - ապօրինի կենակցել (առավելապես կնոջ մասին) ◆ Ձի դրկից առու կը թռնա։ (Ձեռագիր)
- առու թռչող - պոռնիկ կին
- առու քաշել - մարկոսով առու բացել ◆ Ով է քաղցր հնձում, ով է լավ առու քաշում, լար տալիս և մարգոց անում։ (Ակսել Բակունց)
- Վան՝ առուն թռած - կրոնափոխ եղած, թուրքացած
- առուն թռչել - էն կողմը կանգնել, ստացածն ուրանալ ◆ Ասեցի, փոխ տված ցորենս տուր, առուն թռավ, էն կողմը կաննեց։ Սահակ Ամատունի
- Մալաթիա՝ առվուն պորքալ
- Սեբաստիա՝ առուն ցատկել - կրոնափոխության դիմել
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։