բայց
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [bɑjt͡sʰ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ բայց
Ստուգաբանություն
խմբագրելՀավանաբար կապված է բաց (բաց ի, ի բաց) ձևի հետ, բայց հնչյունական համապատասխանությունը չի բացատրված։ Կապ ունի՞ արդյոք հնդեվրոպական * b(h)e(g՛h)- «բացի» նախաձևի հետ։
Շաղկապ
- արտահայտում է հակադրական հարաբերություն նախադասությունների, երբեմն բառերի միջև - սակայն, իսկ ◆ Սիրտս արտասվեց, բայց ժպտացի ես։ (Ավետիք Իսահակյան)
- արտահայտում է սահմանափակում ◆ Ինձնից քեզ խրատ չի հասնի, բայց դե որքան չլինի՝ փորձված, հորդ հասակին մարդ եմ։ Վրթանես Փափազյան ◆ Արդեն բացվել էր մի մեծ ծակ, բայց ծակի առաջը փակում էր պարսպի ետևի ապառաժը։ (Րաֆֆի)
- արտահայտում է զիջում, հակառակ հիմունք, չնայած ◆ Ուտում են աչքովն ամենքն Ալվարդին, Բայց սերն անհայտ է դեռ նրա սրտին։ Վահրամ Մավյան
- դրա փոխարեն, այնուամենայնիվ ◆ Տիրացուն այդ բանակցություններից ոչինչ չհասկացավ, բայց երկրի կլոր լինելովը հետաքրքրվեց։ (Մուրացան)
Գոյական
- խանգարող խոչնդոտող հանգամանք, որ չի ասվում կամ հայտնի չէ ◆ Այստեղ մի բայց կա։
Հոմանիշներ
խմբագրել- սակայն (արտահայտում, բացասման իմաստ)
- տե՛ս իսկ
Արտահայտություններ
խմբագրել- բայց եթե - միայն թե, այն պայմանով միայն, որ
- բայց եթե ոչ - քան եթե, այլ միայն
- բայց և այնպես - համենայն դեպս, այնուամենայնիվ ◆ Կինը շատ քիչ լավ օր էր տեսել նրա ձեռքին, բայց և այնպես երկար ժամանակ սուգ էր անում նրա համար։ (Նար-Դոս)
- բայց միայն - եթե ոչ, բացի
- բայց սակայն - նույնն է՝ բայց և այնպես
- բայց և - նաև, նույնպես և (դրական կապակցություններում), ո՛չ էլ (բացասական կապակցություններում), իսկ, սակայն ◆ Շեն չէ երևում ինձ էլ նա բնավ, Բայց և ավերակ ես չեմ համարում։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
- բայց որ - երբ ◆ Բայց որ չէր տեսնում նրանց փոխադարձությունը, տխրում էր։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- այստեղ մի բայց կա - այստեղ մի ուրիշ հանգամանք էլ կա
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։