արթուն (+փխբ) ◆ «Ամբողջ գիշերները լուսացնում եմ բաց աչքերով»: ◆ Զինվորներ երազում են՝ քնածները փակ, արթունները՝ բաց աչքերով: (Մ․ Սարգսյան)◆ Ինքներդ տեսեք ձեր բաց աչքերով/ Եվ չզրպարտեք պետին այս ազնիվ։ Շ. Հովսեփյան ◆ (Գինեմոլ կլիներ) շատ հաճախ կը դառնան ծիծաղի ու քմահաճույքի առարկաներ և բաց աչքերով կը դիտեն անհուն մթություն մը։ «Զարթոնք»◆ Երբ բաց աչօք աշխարհիս գահավեժ լերան վրա գործելու ժամը գա՝ կծիկը կը դնե։ Մամ. ◆ Այս հայտարարության վկայակոչումը մենք այսօր աչօք բացօք կը տեսնենք Սարդարապատի և Ծիծեռնակաբերդի պրոնզե [բրոնզե] հուշարձաններուն մեջ։ «Ազդակ»◆ Անիկա երբեմն բաց աչքով կը զառանցեր։ Օշ.
կենդանության օրոք ◆ - Սիամոն ծերունու պես դեռ պտի բաց աչքով, ուրախ սրտով տեսնեմ քո բախտավորությունը, հետո աչքերս փակեմ։ (Պերճ Պռոշյան)◆ Երանի՜ կու տային իրենց պոլսաբնակ բարեկամներուն, որ բախտն ունին Եղիան տեսնելու աչօք-բացօք: Շահան Շահնուր◆ Ե՞րբ պիտի լինի խիղճս տարակաց, / Քո սուրբ վայրերդ տեսնեմ աչօք բաց: (Պերճ Պռոշյան)◆ Աչքը դեռ բաց, էս լույս աշխարքում, / Իրեն հարազատ քըրոջը տեսներ / Նամարդ ընկերի՝ Սարոյի գըրկում։ Հովհաննես Թումանյան◆ համեմատության համար՝ - Թեկուզ մեռի, / Դու բաց աչքով / Չես դառնա կով։ ԱթԽ ◆ Ով մե օր անդերձ [«կտակ»] գրիլ է ուզում խալխի համար, թող իսկի էլ չգրե ու իր ուզած լավութինը աչկաբաց իր ձեռով կատարե։ Սունդ.
զգաստ ◆ Հարյուրամյակների քաղաքական նինջից արթնացած հայ ժողովուրդը, աշխարհին բաց աչքերով նայելով, տեսավ, որ այն չի փոխվել։ «Հայաստանի Հանրապետություն»◆ Իրավունք է ձեռք բերում նայել մարդուն «բաց աչքերով», տեսնել նրա ամեն ինչը։ Գրիգոր Գուրզադյան◆ «Որքա՛ն տղա եմ եղեր, չկրցա բաց աչքերով իրականությունը տեսնել»։ Շահան Շահնուր◆ Մենք բաց աչքով նայում էին դեպի հեռուն / Եվ փակ աչքով հեռու վանում ամեն կասկած։ Պարույր Սևակ
գիտակցությունը վրան, ուշքը գլխին (+փխբ) ◆ Դուրս է գալիս, որ մենք բաց աչքերով գնում ենք մա՞հ։ Գուրգեն Մահարի◆ Խումբ մը մարդեր... փորձեն հիմարությունը ու մեռնին, բաց աչքերով, երբ իրենց նայվածքին առջև կը սառի արյունը իրենց ժողովուրդին։ Օշ. ◆ Դուք ձեր սերը թաշկինակ եք անում, կապում աչքերիդ, որովհետև վախենում եք բաց աչքով նայել ու ատել։ (Հրանտ Մաթևոսյան)◆ - Բայց զարմանում եմ թե ինչպես կարող է մարդ այսպես ժամանակ և իր դառն քրտինքն աչքերը բաց ուրիշի ձեռքը տալ։ Վրթանես Փափազյան
բացահայտորեն ◆ Եվ վերջապես, բաց աչքերով հակասում է իրեն քննադատը։ Գուրգեն Մահարի◆ Ես իմ դեմս կը տեսնեի, բայց աչքերով, փարիզյան գերազնիվ և շողափայլ ծաղարան [«ծիծաղավայր»] մը։ Շահան Շահնուր◆ Աչքին բիբը իր հորը՝ որ հուզումեն կու լար վրան նայելուն, կարծես գիտակցելով աչքը բաց ու վերահաս բաժանումին։ Օշ.
առանց ամաչելու ◆ Եվ ինչպե՞ս ես համարձակվում բաց աչքով նայել մարդկանց երեսին։ «Եր.»
