բեմ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [bɛm]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ բեմ
Ստուգաբանություն
խմբագրել- Փոխառություն՝ հունարեն βήμα:
- հուն. skane - բարձր տեղ, ամբիոն, լատ. scaena
Գոյական
- հատուկ հարթակ թատերական ներկայացումների, համերգների և այլն համար, բեմահարթակ
- համերգային բեմահարթակ ◆ Աշխարհի բոլոր բեմերում հնչում է հայ երգը, հայ բանաստեղծությունը։ (Անահիտ Սահինյան)
- դահլիճներում, լսարաններում և այլն սարքված բարձր հարթակ, որտեղ ժողովների, հանդիսավոր նիստերի և այլնի ժամանակ նստում է նախագահությունը և որտեղից խոսում են զեկուցողները, հռետորները և այլն ◆ Նա բարձրացավ բեմ, մոտեցավ նախագահության սեղանին։ Սերո Խանզադյան
- հարթակ դատարանի դահլիճում, որտեղ նստում է դատարանի կազմը, դատական նիստի ժամանակ
- ամբիոն ◆ Նա հեռացավ բեմից։ (Շիրվանզադե) ◆ [Հայրոն] բեմից, ձեռքը ծոծրակին… ի՞նչ էր ասում, — Օ՜, սովորական բառեր։ Եղիշե Չարենց
- ներկայացման տեսարան, տվյալ գործողության բեմական կահավորումն ու տեսարանը, թատերական գործողություն ◆ Բեմը ներկայացնում էր Լոռու համայնապատկերը։
- (փխբ․) թատրոն, թատերական արվեստ, թատրոնական գործունեություն ◆ Հայ բեմի վարպետներ։
- նույնն է` ռազմաբեմ, թատերաբեմ
- (եկեղ․) եկեղեցու առաջակողմի բարձր մասը, որտեղից քարոզ են կարդում ◆ Նայիր նույնպես խորանին, նրա բարձրադիր բեմին։ (Մուրացան)
Հոմանիշներ
խմբագրել- բեմահարթակ (թատերական ներկայացումների, համերգների և այլն սրահում նախատեսված մաս)
- ատենաբեմ, ճառաբեմ, ամբիոն (զեկուցումների ելույթների համար նախատեսված հարմարանք)
- ատյան (հատուկ տեղ, որտեղ նստում է դատարանի կազմը)
- ամբիոն (բարձր տեղ քրիստոնեական տաճարի արևելյան խորանում, որտեղից քարոզ և պատարագ է մատուցվում)
- տե՛ս թատրոն
- տե՛ս ռազմաբեմ, թատերաբեմ
Արտահայտություններ
խմբագրել- բեմ դուրս գալ
- դերասան դառնալ, դերասանություն՝ թատերական գործունեություն սկսել
- ամբիոն բարձրանալ
- բեմ ելնել
- նույնն է` բեմ դուրս գալ
- հանդես գալ, ասպարեզ իջնել
- բեմը թողնել -
- դերասանությունից հրաժարվել
- ասպարեզից հեռանալ
- բեմին նվիրվել - դերասան դառնալ, թատերական գործունեության՝ թատրոնին նվիրվել
- բեմից հեռանալ - նույնն է` բեմը թողնել
- բեմ բարձրանալ - տե՛ս բեմադրվել
- բեմ բարձրացնել - տե՛ս բեմադրել
- բեմին վրա քալել - դերասանություն անել ◆ Տասը տարիէ ի վեր, — ըսավ պատանին, — թատերական բեմին վրա կը քալեմ։ Հակոբ Պարոնյան
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Լևոն Հախվերդյան, Թատերագիտական բառարան, Երևան, «Հայաստան հրատարակչություն», 1986 — 208 էջ։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
- Լ․ Տիմոֆեև, Ն․ Վենգրով, Գրականագիտական տերմինների համառոտ բառարան (Հայպետուսմանհրատ), Երևան, 1957 — 247 էջ։