բիր
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [biɾ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ բիր
Ստուգաբանություն
խմբագրելԲնիկ հնդեվրոպական՝ * bher «խփել» արմատից, ըստ ոմանց * bhi-ro-, ըստ այլոց՝ * bhi-tro, իբր * tr > հր > հ անցմամբ, ինչպես բահ-ի ժամանակ, մանավանդ որ կա բարբառային բհիր ձևը՝ միջին օղակի հ-ի պահպանմամբ. հմմտ. հունարեն φιτρός՝ «գերան», հին իռլանդերեն bïali, հին վերին գերմաներեն bi(h)al «տապար, կացին», ռուսերեն бич «մտրակ»։
Գոյական
- Սիպ՝ փայտե (որոշ տեղերում ծայրը երկաթե) մալուխաձև բրիչ
- (նորբ․) հաստ, սրածայր ձող, որ տնկում են խաղողի վազի կողքին իբրև նեցուկ
- Համշեն, Սեբաստիա՝ հաստ գավազան, մահակ, ցուպ ◆ Երկաթե բիր մը ձեռքդ առ, քալե դեպի Արևմուտք։ (Գարեգին Սրվանձտյան)
- գետնի մեջ վարսված մեծ սեպ, ձող, որից կապում են գավազանների վզակապի կամ ոտնակապի պարանը, սանձը և այլն
- Բասեն՝ վարոց ◆ Էնդից դաստե մի բիր կտրե։ ՀժՀք
- (փխբ․) կոշտ ու կոպիտ, բիրտ
Հոմանիշներ
խմբագրելԱրտահայտություններ
խմբագրել- բիր դնել, քաշել - բրածեծ անել, բիրով սաստիկ ծեծել
- բիր ուտել - բրածեծ լինել
- վըր իշուն չը կանա, բիրն ի կուրդին կենա - ուժեղների, զորավորների գործած չարությունը մնում է անպատիժ, տկարներն են վնասվում Ահ
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։