բռնել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [brnɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ բ(ը)ռ•նել
Ստուգաբանություն
խմբագրելԲայ
- բռի՝ ափի մեջ առնել
- ձեռքում ունենալ՝ պահել
- սկսել ◆ Թաքավորը հարսանիք բռնեց, օխտը օր, օխտը քշեր հարսնիք արավ։ ՀժՀք ◆ Աչքերը բան չէր տեսնիլ իրիկնահացիցը բռնած։ (Պերճ Պռոշյան)
- ուժով ձեռքը գցել մի բանից ու բաց չթողնել
- մեկին՝ մի բան ձեռքով պահել՝ զսպել
- ձերբակալել, կալանավորել, կալանքի՝ արգելքի ենթարկել ◆ Գողին բռնել են։
- որսալ ◆ Կեցցե կատու, որ իր փորի համար մուկ է բռնում: (Միքայել Նալբանդյան)
- թռչող՝ նետվող իրը՝ առարկան օդում իր ձեռքն առնել, օդում որսալ
- վերցնել, ընդունել, ստանալ ◆ Բռնիր էս գիրքը ու կարդա։
- գրավել, զբաղեցնել, իր տրամադրության տակ վերցնել ◆ Դիրք բռնել:
- գտնել, պատահել, հանդիպել ◆ Այդ մարդը որտեղ ինձ բռնում է, իր գրքի մասին է խոսում։
- զսպել, չափավորել ◆ Հազիվ էր կարողանում ինքն իրեն բռնել: Ստեփան Մալխասյանց
- ազդել, ներգործել ◆ Գինին շատ շուտ բռնեց նրան։
- կապել, արգելել ◆ Ջրի առաջը բռնել:
- մի բանի մակերևույթը պատել՝ կապել ◆ Կաթի երեսին սեր է բռնել:
- վարձել, ծառայության վերցնել ◆ Ծառա բռնել: ◆ Մարդ բռնեց, որ պատը շարեն։
- հայտնաբերել, երևան հանել ◆ Սուտը բռնել:
- գաղտնապես իմանալ՝ իրազեկ դառնալ՝ լսել՝ ձեռք բերել ◆ Գաղտնի գրագրությունները բռնեցին:
- ձեռնարկել, սկսել ◆ Գործ բռնել:
- համարել, ընդունել իբրև մի բան ◆ Ամեն մարդու մեկ մի բռնիր:
- տարածվել, ծավալվել, լցնել, պատել ◆ Ծուխը սենյակը բռնեց:
- փռվել, ծածկել, պատել ◆ Զորքը բռնել էր ամբողջ դաշտը։
- թթու դնել, պատրաստել, սարքել ◆ Թթու բռնել։ Հինգ օրվա պաշար բռնեց: ◆ Այս տարի երեք տեսակ թթու եմ բռնել։ (Հրաչյա Աճառյան)
- ընդունել, լսել, ունկնդրել ◆ Ռադիոհաղորդումը բռնել:
- մեկի դիմացը՝ երեսին՝ աչքերի առջևը մի բան պահել՝ ցույց տալ ◆ Հրացանը դեմս մի բռնիր:
- անցումը՝ մուտքը կամ ելքը փակել ◆ Պարտիզանները բռնեցին կիրճի մուտքը։
- չափը՝ ծավալը ևն որոշել՝ սահմանել՝ նախատեսել ◆ Երրորդ հարկը պետք է մի մետր բարձր բռնել ԲԿ
- ընտրել՝ ընդունել մի ուղղություն ◆ Քաղաքի ճանապարհը բռնել:
- ընկալել, զգալ, որսալ ◆ Մարդուս շուրջը մի բան կա, որ մենք հինգ զգայարանքով չենք կարողանում բռնել: Ռափայել Պատկանյան
- պատել, համակել, արծարծվել, բորբոքվել ◆ Դողը՝ երկյուղը՝ բարկությունը բռնեց:
- Ագուլիս, Ղարաբաղ, Պոլիս՝ համապատասխանել, հարմարվել, պատշաճել, համեմատ լինել ◆ Գործը խոսքին չի բռնում: Երկու շենքերի անկյունները բռնում են իրար։ ◆ Մարդ ու կնիկ իրար բռնել են։
- արմատակալել, կպչել ◆ Տնկած ծառը բռնել է:
- մեկին՝ մի բանի ապավինել ◆ Ինձնից բռնեցեք, խորտակված մարդիկ։ (Ավետիք Իսահակյան)
- (ժղ․) ըմբշամարտել, կոխ բռնել, կոխ մտնել
- կազմում է բազմաթիվ հարադրություններ և դարձվածներ, որոնք տրվում են առաջին բառերի տակ
- Սեբաստիա՝ գործածել ◆ Աս գոգնոցս ամենավուր բռնեմ կոր։ (Կարապետ Գաբիկյան)
- Բաղեշ՝ ընդունել, լսել ◆ Ճոջի խոսք ով օր չպռնե, հըմեն անգամ գլուխ քարին կառնե։ ՀժՀք
- Բաղեշ՝ դիպչել ◆ Կայնիր, ես առնիմ նետ-աղեղ, կայնիմ տուռ, գալուն պես դըրբ մի զարկիմ, կամ պռնե, էտ էլ իմ բախտ։ ՀժՀք
Հոմանիշներ
խմբագրել- առնել, ճանկել (ժղ․), չանթել, չաթել,
- պահել
- արգելել, արգելակել, զսպել, պահել, վեր ունել (գվռ․)
- որսալ
- վերցնել, ընդունել, ստանալ
- գրավել, զբաղեցնել
- ներգործել, ազդել
- պատել, կապել, առնել
- վարձել
- հայտնաբերել, բացահայտել, Երևան հանել
- սկսել, ձեռնարկել, ձեռնամուխ լինել
- տարածվել, ծավալվել, լցվել, պատել
- փռվել, ծածկել, պատել
- պատրաստել, սարքել
- ընդունել, լսել, ունկնդրել
- փակել
- սահմանել
- ընդունել, դիմել
- համակել, բորբոքել, պատել, համապատասխանել, պատշաճել, հարմարվել
- արմատակալել, կպչել
- ապավինել
- տե՛ս ձերբակալել
Արտահայտություններ
խմբագրել| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։