գիր

Հայերեն

Արտասանություն

ՄՀԱ: [gir]

վանկեր՝ գիր 

Ստուգաբանություն

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ uēro-` * uer- «պատռել, քերել, ճղել» արմատից, որ այլ լեզուներում առկա է միայն աճականներով. հմմտ. հայերեն գերծուլ, պրուսերեն zedo «ակոս», շվեդերեն բարբառային zota «փորփրել», հին հնդկերեն vrháti «շորթում է, կորզում է, խլում է», vrscati «քերթում է, հերձում է, ճեղքում է», գոթերեն writs «գիծ», հին անգլերեն writ «գիր», wrītan «գծել, գրել»։

Բայ

1. լեզվական հաղորդակցման համար օգտագործվող գծագրական-տեսողական նշանների համակարգ
2. (նորբ․) որևէ լեզվի համար գործածվող այդպիսի նշանների ամբողջություն` որպես նշանների ու գրության համակարգ
3. որևէ լեզվի համար գործածվող նշանների ամբողջությունն ու նրանց դասավորությունը, այբուբեն
4. այբուբենի յուրաքանչյուր նշանը, տառ
5. նամակ (ժղ․) (հնց․)
6. գրություն, գրավոր պաշտոնական փաստաթուղթ
7. գրավոր կարգադրություն` հրաման, հրովարտակ
8. տպարանական նյութի ընդհանուր անունը, շրֆտ (տպգր․)
9. գրելը, գրել իմանալը (ժղ․)
10. գրականություն, մատենագրություն
11. ձեռացագիր, գիրք
12. կախարդական գրություն
13. մետաղադրամի այն երեսը, որի վրա գրված է արժեքը
14. ճակատագիր (ժղ․)
15. (հրտ․) տպարանական նյութի ընդհանուր անունը, շրիֆտ, որը բաղկացած է առանձին լիտերներից

Հոմանիշներ

1. նշանագիր, տառ, նշանախեց
2. գրախեց, սոփէ, սոփեր, ղրամ (հզվդ․)
3. նամակ, բարևագիր, թուղթ
4. գրություն
5. ընծայագիր
6. գրագիտություն
7. ձեռացագիր
8. հուռութք
9. ճակատագիր
10. տառատեսակ

Արտահայտություններ

• գիր անել ― 1. գրել, գրելով զբաղված լինել։ 2. կախարդականքի ենթարկել, գրով հմայություն անել։
• գիր գրել ― 1. գրել։ 2. նամակ, թղթակցություն և այլն գրել։
• գիր կապել ― գիրը գրի հետ միասին արտասանելով վանկեր ու բառեր կազմել, հեգել
• գրի անցկացնել, առնել ― բերանացի ասվածը գրել
• գրի մի երեսը կարդալ, նայել ― հարցին միակողմանիորեն մոտենալ
• գրի սևն ու սպիտակը ջոկել ― փոքր-ինչ գրել-կարդալ գիտենալ, գրագետ լինել
• գրերը ջոկել ― 1. մի քիչ գրաճանաչ լինել։ 2. կարողանալ կարդալ, ընթերցել

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ writing, epistle գերմաներեն՝ դանիերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ буква (ru) ‎(bukva), алфавит (ru) ‎(alfavit), письмо (ru) ‎(pisʹmo), писменность (ru) ‎(pismennostʹ), решка (ru) ‎(reška), грамота (ru) ‎(gramota), книга (ru) ‎(kniga), колдовство (ru) ‎(koldovstvo), судьба (ru) ‎(sudʹba), подчерк (ru) ‎(podčerk) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Գ. Պարիս, Պոլիգրաֆիական և հրատարակչական տերմինների ռուս-հայերեն համառոտ բառարան, Երևան, «Հայպետհրատ», 1953 — 136 էջ։
• Լ․ Տիմոֆեև, Ն․ Վենգրով, Գրականագիտական տերմինների համառոտ բառարան (Հայպետուսմանհրատ), Երևան, 1957 — 247 էջ։
• Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։