դար
Հայերեն
Արտասանություն
ՄՀԱ: [dar]
վանկեր՝ դար
դար1 խմբագրել
Ստուգաբանություն խմբագրել
Փոխառություն սեմական աղբյուրից՝ արամեերեն dārā (ասորերեն dār), այլև ակկադերեն daru(m) «տևողություն, հավիտենություն»։
Գոյական
- հարյուր տարի, հարյուրամյակ ◆ Տասնուիններորդ դարը, սիրելի՛ս, խաբեության դար է։ (Շիրվանզադե)
- որևէ բանով բնորոշվող ժամանակաշրջան, դարաշրջան ◆ Եվ ոչ մի ժանիք ինձ չի բաժանի լենինյան դարից: (Նաիրի Զարյան)
- մարդու ապրած ժամանակաշրջանը, նրա ժամանակակից կյանքը ◆ Հին քարե դար: ◆ Նոր քարե դար: ◆ Բրոնզե դար: ◆ Երկաթե դար: ◆ Հեռվից դիտողը կկարծեր, թե քարե դարի մարդիկ են հավաքվել խարույկի շուրջը։ (Ակսել Բակունց)
- կյանք, ապրելու ժամանակամիջոց, տևողություն ◆ Արարատի ծեր կատարին դար է եկել վայրկյանի պես ու անցել։ (Ավետիք Իսահակյան)
- մեկի, մի բանի գործունեություն, հզորության, իշխանության, ծաղկման և այլն շրջանը (փխբ․) ◆ Թե ուզում ես երդդ լսեն՝ ժամանակիդ շունչը դարձիր - կապվիր նյարդով յուրաքանչյուր քո օրերին ու քո դարին: ԵԶ ◆ Էս դարում Մըսըր անհաղթ ու հըզոր Մըսրա-Մելիքն էր նըստած թագավոր։ Հովհաննես Թումանյան
- շատ երկար ժամանակաշրջան, հարյուրամյակների, հազարամյակների տևողություն
- զույգ
Հոմանիշներ խմբագրել
- հարյուրամյակ
- դարաշրջան
- դարիվայր, դարիվեր, վերելք, զառիվայր, , գահավանդ, վայրէջք
- բարձրավանդակ, լեռնալանջ
- մայթ, լրիկ
- աղետ
Արտահայտություններ խմբագրել
- իր դարն ապրել, անցկացնել ― 1․ կյանքն ավարտել, մեռնել։ 2. զորությունը, իշխանությունը և այլն կորցնել։ 3. հնանալ, գործածությունից դուրս գալ
- դար ու դադար ― հանգստություն, խաղաղություն
| Թարգմանություններ | |
| |
Ածական
- զույգ (թիվ) (հնց․)
Հոմանիշներ խմբագրել
- զույգ
դար2 խմբագրել
Ստուգաբանություն խմբագրել
Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *dhər-՝ *dher- «ցատկել, ոստնել» արմատից՝ իմաստի յուրահատուկ զարգացմամբ, ինչպես հունարեն θρωσμος՝ «բարձունք, դար»։ Թեև կա դարավանդ, որ խոսում է ամբողջ կազմության հնարավոր իրանական ծագման մասին (հմմտ. band), բայց սա կարող է լինել բարձրավանդակ տիպի կազմություն։
Գոյական
- զառիվայր բարձրություն ◆ Սար ու ձոր, դար ու դաշտ պատած էին անթափանցիկ մառախուղով։ (Րաֆֆի)
Հոմանիշներ խմբագրել
Արտահայտություններ խմբագրել
| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ խմբագրել
Թարգմանություն
Աղբյուրներ խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։