Հայերեն դարձվածք

  1. հեշտ ձեռք բերվել (առավելապես ժխտական) ◆ Նա մինչև անգամ ամաչում էր օրը ցերեկով փողոցի մեջ, բաց երկնքի տակ գտնվելու համար։ (Մ․ Սարգսյան) ◆ Տնաշենները էնպես են բանեցնում (ձին), կարծես ամեն անգամ երկնքից է ընկնում: (Հրանտ Մաթևոսյան) ◆ Այս ամենը երկնային մանանա չէ և երկնքից չի թափվելու:...Սրանցից յուրաքանչյուրը ծանրագույն խնդիր է ամեն մի երկրի համար։ «Հայաստանի Հանրապետություն» ◆ «Մսուրին կերը, հացին ալյուրը երկինքեն չի թափիր, պիտի բանինք որ ուտենք»:Մնձ ◆ - Քեզ ի՞նչ կա դո՞ւ ինչի մասին պիտի մտածես. քու ապրուստը երկնքիցը ա թափվում, իրան-իրան ա գալի։ ◆ - Հենց գիտում ի թե՝ Վանին որ իրա հուսումովը գեղ մտնի, էն ա փողը երկնքիցը վեր ա թափվելու: (Մուրացան)
  2. պատահաբար հայտնվել. ստացվել (առավելապես ժխտական հարցական) ◆ Միամիտ և անմեղ տեսքով հարց էին տալիս իրար պարոնայք նավթարդյունաբերողները, կարծես այդ հարցը երկնքից վայր ընկավ: Սուրեն Սպանդարյան ◆ Իսկ այդպիի մարդը երկնքից չի ընկնում։ ◆ Նա դաստիարակվում է աշխատանքի բոցում, կոլեկտիվում։ Երեկոյան Երևան ◆ - Հայդուկ ես եղել։ Իսկ մենք քո կարծիքով երկքի՞ց ենք ընկել: Խաչիկ Դաշտենց ◆ Շփոթվեց այնպես, կարծես երկնքից էի իջել: Ստեփան Զորյան ◆ Այս օրերս բոլորովին պատահմամմբ, կարծես երկնքից վայր ընկավ ձեռս ընկավ «Отечеств. записки» գլուխն ու պոչը կտրած մի համարը։ (Ալեքսանդր Ծատուրյան) ◆ Երկինքնեն դերասանուհի չէր իյնար: Արփ ◆ Դե նրանք հո երկնքից չե՞ն իջել:Մեր միջից են։ «Հայաստանի Հանրապետություն» ◆ Մտածում էի՝ անյտեղ երկնքի՞ց է թափվում գարեջուրը, (բերողները) չկա՞ն։ «Գրական թերթ»
  3. (բրբ․) որպես հոյակապ կերտվածք հանդիպել ◆ Բայց այդտեղ նա նման էր երկնքից իջած էակի։ (Մկրտիչ Արմեն) ◆ Ան մեկալը, նշանածը էրկինքե՞ն իջած ք, չէ նե իզնե («թե՞ ինձմե») աղվոր է։ Եր ◆ Հովիվները իրարու գլուխ են պատռած, երկինքեն ինյալիք կնոջ մը տիացումին համա։ Հակոբ Օշական ◆ Հրաշագործ մըն է ան՝ երկինքեն իջած, / Կը բուժե, կ'ապաքինե ցավերը հինցած։ ◆ - Ա՛յ հեր, իմը կա՝ սա՛ ա, չկա՝ սա՛ ա, որ երկնքից վեր էկած իսեղեն աղջիկ ըլնի՝ պետքը չի՛:(Մախոխի հեքիաթ) ◆ Երգյինքյա կաթածու նման օ՛զըմ ա վեր («որ») աուրան պեմբայըմ պահին։

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։