Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ թառ 

Ստուգաբանություն

խմբագրել

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *trs-` *ters- «չորանալ» արմատի ձայնադարձային ձև. հմմտ. հունարեն ταρσός, ταρρός, հին վերին գերմաներեն darra «չորացնելու հարմարանք»։

Գոյական

  1. փայտի հորիզոնադիր ձող, որի վրա հավերը թառում են ◆ Աղվեսն եկավ բարձր սարից, հարցմունք արավ լիքը թառից։ Հովհաննես Թումանյան
  2. սայլի երկու կողմից ձգված ձողերը ◆ Այս բամբիռը, որ թրթռում է մատներիս տակ, հավերի թառ պիտի դառնա մի օր։ (Ավետիք Իսահակյան)
  3. սայլի առաջին եռնակյունաձև մասը, որի տակ կախված է շարժական սնարքը (մորուքը) ◆ Կոլոտ Բղդեն յուր բոշի տղին առաջն արած Մողնու թառովը ներքև է գալիս։ (Պերճ Պռոշյան)
  4. զառվայր, վերելք (գվռ.) ◆ Ես քո կանաչ թփին թառ՝ քո սոխակն եմ սիրահար։ Հովհաննես Հովհաննիսյան , ◆ Ոսկի բլբուլ վարդին թառ։ (Ավետիք Իսահակյան)
  5. ձյան վրա բացված ճանապարհ որ հաճախակի երթևեկության հեռևանքով ամրացած է (գվռ.) ◆ Թառ՜, թա՜ռ, թա՜ռ
  6. նստելու բարձրադիր տեղ (փխբ․) ◆ Ահա, ագռավները թառ են լինում Կու-Սուի աշտարակի վրա։ (Ավետիք Իսահակյան)
  7. նույնն է՝ թախտակ ◆ Մարկոսը նստել է իրանց տանիքի վրա դարսած ցախի վրա, ուր սովորաբար թառ են լինում ճնճղուկները։ (Ղազարոս Աղայան)
  8. թառելը ◆ Շուրթդ վարդին վրա կառնե թառ։ (Միսաք Մեծարենց)
  9. լարային կսմիթային երաժշտական նվագարան (գործիք), տարածված Կովկասում և Միջին Ասիայում, Պարսկաստանում, ունի 3 զույգ հիմնական փարդաներ
  10. զույգ բուրդոնային լարեր, նվագում են հարիչով

Ածական

  1. թառած, նստած (ժղ․)

Հոմանիշներ

խմբագրել
  1. հավաթառ, թառատեղ(ի), թառք
  2. թերապառեկ (գվռ.), թերի

Արտահայտություններ

խմբագրել
  1. թառ անել
    1. նույնն է՝ թառ տալ
    2. Չարմահալ՝ քշել, փախցնել ◆ Ճնճղները լվացած ցորենն ուտում են, թառ արա, մի թողնի ուտեն։ ՍԲ
  2. թառ ընգնել - Չարմահալ՝ մոլորվել, երամից կտրվել՝ մնալ մենակ ◆ Ճնճղները վլացած ցորենն ուտում են, թառ արա, մի թողնի ուտեն։ ՍԲ
  3. թառ ինել՝ լինել
    1. թառել
    2. (հեգն․) բարձր տեղ նստել (մարդու մասին)
  4. թառ տալ
    1. կախել ◆ Լվացքը թառ տուր։
    2. ձյունը տակիս սկսել հալվել
    3. շատ հոգով որևէ ուտելիք արագ-արագ ուտել-վերջացնել, կամ որևէ բան իրար ձեռքից խլխլելով գնել՝ վերցնել
  5. թառը դնել - որևէ գործ զանց առնել, որևէ գործի հետ գլուխ չդնել
  6. թառը ելլալ
    1. թառել
    2. (հեգն․) բարձրանալ
  7. թառը հանել
    1. գովաբանելով բարձրացնել
    2. անկարելին անել
  8. աչքերը թառ տալ - աչքերը՝ հայացքը հառել՝ մեկի կամ մի բանի վրա ◆ Աչքերը վրես թառ տվեց անամոթը։ (Պերճ Պռոշյան)
  9. հավ անել, թառը դնել - որդուն կատարյալ չափահաս դարձնելով ամուսնացնել և տուն ու տեղի տեր դարձնել
  10. հավը՝ թառը օի՛ չիմանա - Սեբաստիա՝ խիստ գաղտնի, անձայն, անշշուկ
  11. հավը՝ թառը (ի թառի) չիմացավ՝ չիմացած - Սեբաստիա՝ խիստ գաղտնի, անձայն, անշշուկ

Աղբյուրներ

խմբագրել
  • Կ․Ե․ Մելիք-Վրթանեսյան, Մ․ Ա․ Տոնյան, Երաժշտական բացատրական բառարան, Երևան, «Խորհրդային գրող», 1989 — 270 էջ։