թեփ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [tʰɛpʰ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ թեփ
Ստուգաբանություն
խմբագրելՔիչ հավանական է բխեցումը հնդեվրոպական *(s)teb(h)/p(h)- «սյուն, բուն, թուփ, խուրձ, փունջ, ոտք դնել» արմատից՝ *tephu > թեփ. հմմտ. հին ֆրիզերեն stapul «ատամնածայր», հին հնդկերեն stabd/a «ամուր, պինդ», հին իսլանդերեն stapi «բարձր սեպաժայռ», հին վերին գերմաներեն stambal «կտոր, բեկոր»։ Այս ստուգաբանությամբ թափ և թեփ արմատները ստուգաբանորեն կապված են, բայց իմաստով հեռու են։
Գոյական
- հատիկա-ընդեղեն պտուղների ու սերմերի արտաքին նուրբ կեղևը, որ աղալուց՝ ծեծելուց մաքրելուց դուրս է գալիս
- հացահատիկի աղալուց այդ կեղեվից գոյացած ալյուրանաման մանրուքը, որ օգտագործվում է իբրև անասնակեր
- նյութի մանր՝ փոշենման մանրուքը, որ գոյանում է սղոցելո՝ քերելու հետևանքով
- մաշկի և մաշկային ճարպի եղջերային բջիջներ, որոնք կուակվում են գլխի վրա՝ մազարմատների մոտ
- մաշկի մեռած բջիջներից գոյացած կեղևանք, քերքեշ
- որոշ ծաղիկների նուրբ կամ կոշտ պատյան, որ թափվում է ծաղկի բացվելուց
- թիթեռների թևերը պատող փոշենման ծածկույթ
- ձյան փաթիլ
- որևէ բանի հետ խառնված կեղտ՝ աղբ
- մարմնի վրա սպիտակ՝ ոչ բորի քոս
- որոշ կենդանիների մաշկը պատող ոսկրային թիթեղիկները՝ թեփը
- յուղատու բույսերի սերմերի մնացորդը՝ յուղը քամելուց հետո, կոպտոն
- (խոհր․) բուսական, հիմնականում հացազգի հատիկների վրայի բարակ կեղև, համարյա չմարսվող
Հոմանիշներ
խմբագրել- մաղուցք
- գլխանք, կեղևանք
- ձկնաթեփուկ, փյուղ
- թեփուր, թեփ
- քոս
- կոպտուն, ճռճեմ
- քուլա, ձյունահատ
- քուլա պոխ (հզվդ․)
- քուլա, թաթուլ
- ծվեն
Արտահայտություններ
խմբագրել- թեփը բռնել՝ կապել-թեփակալել
- թեփ դառնալ-խիստ նիհարել
- թեփ տալ-թեփը թափել, քոսից և այլ հիվանդություններից բուրդը թափել
- թեփ տված աղվես-չափազանց նիհարած մարդ
- թեփի նման վեր տալ-առատ պտուղ բռնել
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ | |
|
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։