իբր
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ibɾ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ իբր
վանկեր՝ ի•բ(ը)ր
Ստուգաբանություն խմբագրել
Հավանաբար ծագում է իբար «ինչպես» ձևից:◆ հարակցում է նմանության ու բաղդատության բառեր ու դարծվածներ. ինչպես, որպես։ Խարույկ ու խաշ պիտի ելնես, ոչ իբր ստրուկ և այլ հերոս (ՎՏ)։ Օթյակներու հանղիսական ոտքի ելան ամենքը միասին իբր մեկ զսպանակե մղյալ (ԱԱ)։ {{|◆ Գործածվում է ցույց տալւ երկրորդական նախադասության մեջ ասածի նկատմամբ կասկած, անհավաստիություն . կարծես , ասես։ Նրան այնպես երևաց, իբր նա տեսնում է հոր ուրվականը Ինքը փռվածքի վրա թիկն տալով, ուզեց որ իբր հանգստանալ (ՂԱ)։
Գոյական
- նույնն է՝ իբրև
Շաղկապ
- հարակցում է նմանության ու բաղդատության բառեր ու դարձվածքներ. ինչպես, որպես ◆ խարույկ ու խաչ պիտի ելնես՝ ոչ իբր ստրուկ այլ հերոս։ (Վահան Տերյան) ◆ Օթյակներու հանդիսականք ոտքի ելան ամենքը միասին իբր մեկ զսպանակե մղյալ։ (Արփիար Արփիարյան)
- գործախվում է ցույց տալու երկրորդական նախադասության մեջ ասվածի նկատմամբ կասկած՝ անհավաստիություն. կարծես, առես ◆ Նրան այնպես երևաց, իբր նա տեսնում է հոր ուրվականը։
- Կաղապար:եղնկ, Կաղապար:բառ գործածվում է ցույց տալու գործողության խանգարվելը՝ հակառակը լինելը՝ անկատար մնալը, որպես թե, իբր թե ◆ ինքը փռվածքի վրա թիկն տալով՝ ուզեց իբր հանգստանալ։ (Ղազարոս Աղայան) ◆ Վարազագիր մատանիով աղ կնքեցիր դու… և ուղարկեցիր՝ կոչելով իմ հորը և նրա թագավորին քո մոտ՝ իբր հաշտության ուխտ դնելու։ (Րաֆֆի)
- տե՛ս իբրև (2) ◆ Իբր մուրացկան նա նույնբարի և առաքինի մարդը երևաց։ (Րաֆֆի)
- Կաղապար:եղնկ, Կաղապար:բառ գործածվում է ցույց տալու ասվածի ճշտության նկատմամբ կասկած՝ անհավաստիություն ◆ Ասում են իբր փիլիսոփա է։ ◆ Ասում են վեպ է գրում. ես ինչ գիտեմ, իբր գրում է։
- Կաղապար:եղնկ, Կաղապար:բառ գործածվում է ցույց տալու խոսողի թերահավատությունը՝ կատարվածի իսկությունը չընդունելը ◆ Իբր նռան ձորում կայծակ է խփել ծառերին։ (Ակսել Բակունց) ◆ Մեկը լսելլով պատմում էր, թե իբր հարևան գյուղում կատվի միս են կերել։ (Ակսել Բակունց) , ◆ Իբր նա գնում է, դու էլ պատրաստություն ես տեսնում։
Մակբայ
- (հնց․) մոտավորապես, մոտ ◆ Վանեն դեպի հյուսիս իբր ութն ժամու չափ հեռավորությամբ… բարձրադիտակ դիրք մը ունի այս վանքը։ (Գարեգին Սրվանձտյան)
- դրվելով որոշ բառերի սկզբում՝ ցույց է տալիս, որ դրանք իրենց էությանը չեն համապատասխանում, այսպես կոչված ◆ Իբր մարքսիստկան մեկնաբանություններում ոչինչ չեն պարզաբանում։ Սերո Խանզադյան
Մակբայ
- (հնց․) երբ, մինչդեռ
- Կաղապար:եղնկ, Կաղապար:բառ էլ ինչ այլևս ◆ Իբր բան է մնում, որ դու էլ ասում ես՝ փորիր։
- (հնց․) այնինչ, թեպեդ
Հոմանիշներ խմբագրել
- տե՛ս իբրև
- իբր թե, որպես թե
- էլ այլևս
Արտահայտություններ խմբագրել
- իբր թե-նույնն է իբր ◆ Իբր թե Լազգիների երկրում խառնակություն է սկսվում։ (Ակսել Բակունց) ◆ երեխան նույնպես աչքերը խփեց, գլուխը դրեց հոր կուրծքի վրա և ձևացրեց իբր թե քնում է։ (Րաֆֆի)
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։