Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ խաղաղ

վանկեր՝ խա•ղաղ 

Ստուգաբանություն խմբագրել

Հավանաբար բնիկ հնդեվրոպական՝ կրկնավոր կամ -աղ ածանցով ձև՝ *khl- (կամ *khəl-, *khel-), եթե ճիշտ է Մեյեի համեմատությունը հունարեն χαχαω` «արձակել, թողնել, թուլացնել» բայի հետ։ Թերևս հնարավոր է նաև համեմատությունը կաղաղ «որջ» (սկզբնապես «հանգստավայր, ապաստարան») բառի հետ՝ կ/խ հերթագայությամբ (հմմտ. կեղ «ծուռ» - խեղ

Ածական

  1. հանգստի, անդորրի վիճակում գտնվող, անաղմուկ և առանց բուռն շարժումների ◆ Խաղաղ գիշեր։
  2. ալեկոծումից, ծփանքից զերծ, անխռով ◆ Խաղաղ ծով։
  3. հոգեական հանգստի վիճակում գտնվող, անվրդով, հոգեպես չհուզված ◆ Հոգով խաղաղ եմ հիմա։
  4. հոգեական հանգիստ, անվրդովություն արտահայտող ◆ Խաղաղ հայացք, ձայն։
  5. հաշտություն սիրող, կռվից վեճերից խուսափող ◆ Խաղաղ բնավորություն։
  6. վեճ, կռիվ, թշնամություն չպարունակող, չարտահայտող, ոչ թշնամական ◆ Խաղաղ

զրույց։

  1. առանց կռվի, վեճի, ընդհարման տեղի ունեցող, թեռք բերվող, ընթացող ◆ Խաղաղ գոյակցություն։
  2. խաղաղության ձգտող, խաղաղության պահպանման ծառայող ◆ Խաղաղ քաղաքականություն։
  3. ոչ պատերազմական, երբ կամ որտեղ պատերազմ չկա ◆ Խաղաղ ժամանակներ, իրադրություն։
  4. մարտական գործողություններին անմիջապես չմասնակցող ◆ Խաղաղ բնակչություն։
  5. մեղմ, ոչ բուռն ◆ Լուսնի խաղաղ լույս։ ◆ Գետի խաղաղ ընթացք։
  6. առանց սուր հակադրությունների, բախումների ◆ Հանգույցի խաղաղ լուծում։ (գրկն․)
  7. խաղաղության վրա հիմնված ◆ Խաղաղ հարաբերություններ, հարևանություն։
  8. հանգստավետ, անդորր, անխռով ◆ Խաղաղ կյանք։
  9. մեղմ, մարմանդ ◆ Արևմուտին բուխարիկներն իրիկվա նման խաղաղ ծուխ կելենե։ (Ավետիք Իսահակյան)

Հոմանիշներ խմբագրել

  1. հանգիստ, անդորր, հանդարտ, հանգստավետ, խաղաղավետ, անծուփ, լռանիստ, հնագստի վիճակում գտնվող, ալեկոծությունից ծփանքից զերծ
  2. ականջը կախ (ժղ․), ականջը դինջ (ժղ․), ականջը քաշ, գլուխը դինջ, գլուխը հանգիստ (հոգեկան հանգստի վիճակում գտնվող)
  3. տե´ս հաշտ

Արտահայտություններ խմբագրել

խաղաղ ատոմ - ոչ ռազմական նպատակով գործադրվող ատոմյաին էներգիա (հրպխս.)

Աղբյուրներ խմբագրել