Հայերեն դարձվածք

  1. խելագարեցնել․ խելագարության հասցնել ◆ - Տեր Աստված, Տեր Աստված, մի րոպե հանգստություն չունիմ։ Կարծես, ամենքն երդվել են ինձ խելքից հանել։ (Շիրվանզադե) ◆ Օղու նրա հիշատակած քանակը դժվար թե ընդունակ իներ «խելքից հանելու» Մարուքեին։ Եղիշե Չարենց ◆ - Ալ կը վախնամ ես քեզմե․ դուն խելքե հանես պիտի ինծի։ Լևոն Շանթ ◆ - Մարդ քըզի չկրնա բան հասկցու ․․․ հակառա՛կ՝ դո՛ւ մարդու խելքից-մտքից կհասնիս։ (Հրաչյա Քոչար)
  2. խելքահան անել, հրապուրել ◆ Ինքը յուր միակ զենքով - գեղեցկությամբ հանե նրան խելից։ Ն-Դ ◆ - Այդ իրեղենները ․․․ ամեն կնոջ կարող էին խելքից հանել։ (Րաֆֆի) ◆ համեմատության համար՝ Մարդ պիտի ահավոր տաղանդ ունենա մեկ երգի ընթացքում Էդիտին գլխահան անելու համար։ Անզնավուր
  3. խելքահան անել, մոլորեցնել ◆ - Դու ասա, ո՞վ էին քեզ խելքից հանողները՝ կոմիտեին մարդիկը, և քեզ կներե թագավորը։ ◆ - Ինձ ոչ ոք խելքից չի հանել։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Որդին մի՛ գուցե «փչացնե և խելքից հանե» իր ծառայողին։ (Րաֆֆի) ◆ - Աղջկան մը կտորը քեզի այդպես անմիջապես խելքե հանել կրնա, այդպես բոլոր սրբությունները ոտքի տակ տալ։ Լևոն Շանթ
  4. խելքահան անել, խաբել ◆ Նա կախարդանքով ու բժժանքով խելքից հանել է մի շարք քաղաքացիների, նրանցից խոշոր չափերի հասնող գումարներ շորթել։ «ՍՀ»
  5. խաբել, համոզել ◆ Ո՛վ գիտե, հազար ու մեկ խոստմունքներով առատ-առատ հույսեր կտար, մինչև նրան խելքից կհաներ։ (Րաֆֆի) ◆ - Էդ դո՞ւ ես նրանց խելքից հանել:- Ո՞նց թե խելքից հանել, խազեին։ Երեխեք ե՞ն։ Ն-Դ ◆ - Ղուրթ վուր խիլքեմես հանում իս. ի՞նչ աիս վուր քու խոսկը չկատարիմ։ Գաբրիել Սունդուկյան
  6. խելքսահան անել, գայթակղեցնել ◆ Ժամանակով ջըհել տղե մե ջըհել աղջկամ խելքից կը հանե՝ կը լկտվի, աղջիկ օր կ'էրկուհոգովնա, տղեն կառնե զուր գլուխ՝ շան թըսի պես կը կորի։ ◆ Շատ տեղերում խելքից հանել էր անմեղ աղջիկներին։ (Րաֆֆի)

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։