Հայերեն դարձվածք

  1. խելացի վարաբերմունքի անցնել, խելք հավաքել ◆ -Դու մնացիր հաստակողը. Յանի մի իմանամ` ե՞րբ ես խելքի գալու: (Խաժակ Գյուլնազարյան) ◆ Փոքրիկ, ազազուն ազգեր ցամքեին ու չորնային, խելքի գային և ձեռք կարկառեին արդարության ծախող մեծերուն։ Վահե Հայկ ◆ -Ի՞նչ եք խռովկան երեխաների նման փքվել ձեր մեջ...: Ամո՜թ է, խելքի եկեք: Գրիգոր Բալասանյան ◆ -Օ՛սեփ ջան, Օ՛սեփ ջան, խիլքի արի, ի՞նչ իս անում
  2. գիտակցության գալով ուղղվել ◆ -Հարուստ, բայց և թեթևասոլիկ կյանքի ետևից ընկած կինն ի վերջո խելքի է գալիս: Երեկոյան Երևան ◆ Դրանք բոլորը կարող էին խելքի գալ ու պիտանի մարդիկ դառնալ իրենց ապագա ազատ հայրենիքին։ (Հրաչյա Քոչար) ◆ -Էլ փող չեմ տա, մինչև խելքի չգաս: Ն-Դ ◆ համեմատության համար՝-Ճերմակը դեռ նստելու չէ... այդ անիրավը, որպես տեսնում եմ, խելքի գալու միտք չունի։ (Րաֆֆի)
  3. հասկանալ, գլխի ընկնել ◆ -Խելքի եկ, բաց արա աչքերդ, տես ի՛նչպես են ապրում մյուս հարուստների կանայք։ ԱլՇ ◆ Վաղու՛ց պիտի խելքի գայինք. ձեր փչացած քաղաքումն ի՞նչ բան ունեիք։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ Այն ատեն միայն խելքի եկա թե այդ ապավենը, ինչ որ ալ ըլլար, բանտ մըն էր։ Լևոն Բաշալյան ◆ Խելքի կ’իյնա թե ի զուր կը կարծե ապավինիլ լազվանիության։
  4. գիտակցությամբ հասունանալ ◆ Ով տարով խելքի գալիս` նա օրերով հասուն դառավ։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ -Երևի մի օր խելքի կգա, կտեսնի, որ սխալված է։ ԱլՇ ◆ -Ես մեղավոր եմ ընդով, որ խելքի եկած օրիցս քո խոսքը չեմ ուզեցել կատարել։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ -Նոր մարդ ես, թերևս նորություն մը տեսնես և խելքի եկողներ ըլլան։ Անդրանիկ Ծառուկյան ◆ Չըլի թե դուն ինձ քըցիլ իս հավասից, Աստծուն սիրիս, ժամանակն է` խիլքի գաս: (Սայաթ-Նովա)
  5. ուշքի գալ (փխբ․) ◆ Աղասին գեջդագեջ որ խելքի էկավ ու աչքը բաց արեց...: (Խաչատուր Աբովյան) ◆ Վասակը չէր կարողանում խելքի գալ իր զավակների լուրը առնելով։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ -Այնպես գետին փռեց զինք որ մինչև իրիկուն խելքի չեկավ: Ռուբեն Զարդարյան ◆ Չունիք նա դեռ խելքի չէր էկել, էն էրկու նախշուն բալեքանց վե կալան ու նրանց տեղը դրին էրկու շան բալեք։ ◆ -Պետք չէ իրեն ժամանակ տանք, որ խելքի գա: Լևոն Շանթ
  6. խելոքանալ ◆ «Մեկի փորը ծխով լցրու, տես ոնց են խելքի գալիս»: (Ակսել Բակունց)

Հայերեն դարձվածք

  1. առողջանալ ◆ Էն ախճիկը դյաստին խելքի կը կյա, կը լըվյանյա։
  2. կազդուրվել ◆ Լավ լազաթին կշտացնըմ ա, ախպերը մի քիչ խելքի ա կյալի։

Հայերեն դարձվածք

  1. խելագարվել ◆ Պիտի խենդենար, խելքի՜ն պիտի գար: Անպայման սխալմունք մը պատահած էր, որովհետև խելքին պիտի գար: Շահան Շահնուր ◆ -Խենթեցա՞ր, խելքիդ եկավ նը՝ խելքիս եկավ ըսե, ծո։ (Հակոբ Մնձուրի) ◆ Եթե այս անգամ ալ կորսվի, ալ խե՜լքի գալիք բան է, իրավ որ շատ պիտի ցավիմ։ Շահան Շահնուր

Հայերեն դարձվածք

  1. (բրբ․) խելք ընկնել հանկարծ մտածվել ◆ Առաջին բանը որ խելքին եկավ, ծնողներին զանգահարելն էր։ Խելք ընկավ կռապաշտ Խալի ֆային, Ջուղաբ ղրկեց Հայոց թագավորին. Ասաց. - Քո աղջիկ տա՞ս ինձի։ Սասնա ծռեր

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։