Հայերեն դարձվածք

  1. (հզվդ․) ասում են, երբ մեկը խելացի չէ կամ խելացի բան չի ասում, անում (հեգն․) ◆ - Խելքի՛ պուտուկ, Անդրեասի ումուտով Չալակը թողիր գացիր «գործի՞»։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ - Եղբա՛յր, այդ խելքի պտուկը ոչ մի օր չհետաքրքրվեց, թե յուր փողերն ո՞ւր են։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ - Տո՛, խելքի պտո՛ւկ, այդքան որ խելոք ես, վե՛ր կաց, կորսվե՛, գնա՛ իմ տունես-տեղես։ Լևոն Շանթ ◆ - Եթե մեկը լսե վրադ պիտի խնդա, խելք չունիս, խելքի պտո՞ւկ ալ չունիս, մարդ։ (Ակսել Բակունց) ◆ - Խելքի տոպրակ ես, խելքի տոպրակ, ըսկի նմանդ կա՞ ։ ◆ - Ես չէի ցանկանա մուշտակս ձեռքիցս թողնելու․․․ ։ - Տո՛, խելքի պա՛րկ, ո՞վ է քեզ ասում ձեռքից թող։ (Պերճ Պռոշյան)
  2. (արևմտհ․) (հզվդ․) (բրբ․) շատ խելացի մարդ ◆ Այնքան խելոք է, ոնց որ խելքի պուտուկ։ (Խաժակ Գյուլնազարյան) ◆ - Խելքի տոպրակ է, ի՛նչ հարցնես՝ կասի։ ◆ Մարմինեն այսքան քիչ, այլապես կշռող այս տղան «խելքի սնտուկ» մըն էր վարժապետին ու տերտերներուն վկայությամբը։ Հակոբ Օշական ◆ Գլուխն էս փիթրերուն մտածումներին վուր տուր տանք, իստակ կու գժվինք, թավաթ [«առանց այն էլ»] արանց էն էլ խիլքի գուդեք [«մեղրի, մոթալ պանրի նտիկ»] չինք։ Գաբրիել Սունդուկյան ◆ համեմատության համար՝Տերտերը կը հավատար սա եղերակատկերգության որ միակտոր փթեր էր խելքին պտուկեն գինով Նորհատին։ Հակոբ Օշական

Աղբյուրներ խմբագրել

  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։