խև
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [χɛv]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ խև
Ստուգաբանություն
խմբագրելԿապ ունի՞ արդյոք հնդեվրոպական *(s)kebh- «կտրել, ճեղքել» արմատի հետ (*khebh- > խեւ՞), որտեղից ծագում են հին սլավոներեն xabiti, ռուսերեն хабить «փչացնել», չեխերեն բարբառային, սլովակերեն pochabý «խելագար, խև»։
Գոյական
- (գվռ․) խենթ, հիմար, գիժ, անխելք։ ◆ Ի՞նչ ես ասում, այ որդի, գի՞ժ ես խև՞ ես, ի՞նչ ես (ՀԺՀք)։◆ Իրիկ կնիկ կռվեցան, խև գիտեցավ, թե բաժնվեցան(ԱՀ)։2․ Սվ․ Մոլի,կատաղի։3․ Նոր Նախիջևան՝ Չար(տղա)։ 4․ Մոկս՝ Չարք,սատանա։ ◆ Խե՞վ մտիր ըզքի,չըս դադարա((Ձեռագիր))։
- 2, Սվեդիա՝ Աղավնու մեծությամբ սև թռչուն։
- 3, Երևան՝ ԽԵՎԱ, Թբիլիսի՝ 1․ Փոս տեղ, ձոր։ ◆ Քաղաքնիր ու գեղիր շենացրինք Թիֆլիսի Ավոյինց խևումը, Վուրդի մե վուխտ ախպ ու զիբիլ էր(Խաթ)։2․ Կեղտաջրի խողովակ՝ անցք։
Հոմանիշներ
խմբագրել- խենթ
Արտահայտություններ
խմբագրել- Խև ըլլիլ, Խելքը կորցնել։;
- Խև-ղխ, Նոր Նախիջևան՝ Գժի նման։
- Ղև կաքավ, Սեբաստիա՝ Բաց կապույտ փետուրներով մի թռչուն։
- Խևն ի խևը, Ակն՝ Թեթևամիտ,խևի նման։
- Խևն ասաց, խելոքը հավատաց, Ասվում էդյուրահավատ մարդու մասին ։
Խև հարսին խև փեսա վայել է (առած), Ամուսինները համապատասխան պետք է լինեն միմյանց։
- Խևին գլուխը շուտ չի ճերմկի(առած),Խևը մտածելու բան չունի, անհոգ է։
- Խևին խրատը, սևին սապոնը մեկ բան է, Նոր Նախիջևան՝
- Խևին խրատն ինչ անի, սևին՝ սապոնը, Անուղղելի մարդուն խրատելը անօգուտ է։
- Խևի համար ամեն օր զատիկ է, Ասում ոն անհոգ մարդու մասին։
- Խևին հետ օսկի կիսվելեն՝ խելոքին հետ քառ կրելը աղեկ ք, Ամասիա՝ ԱՎելի լավ է խելոքի հետ տանջվել, քան թե հիմարի հետ լավ գործ բռնել։
| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
խմբագրելԹարգմանություն
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։