ծաղկել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [t͡sɑʁˈkɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ ծաղ•կել
Ստուգաբանություն
խմբագրելՍպիտակ բծեր երևալ։
Բայ
- Ղարաբաղ՝ Սեբաստիա՝ Ամուսնանալով զավակներ ունենալ։
- Վան՝ Սասուն՝ Ծագել, բացվել (արևի մասին)։
- Արարատյան՝ Պոլիս՝ Սեբաստիա՝
- ծաղիկներ արձակել, ծաղիկները բացել ◆ Ծառերը ծաղկում են տարին մի անգամ։ (Գուսան Աշոտ)։
- վրան բորբոսի փառ կապել, բորբոսնել, մգլոտել ◆ Հացը ծաղկել է:
- (փխբ․) ծաղկունքով պատվել, ծաղկունքն ու բուսականությունը կանաչել ◆ Դաշտ ու անտառ արդեն ծաղկել են:
- (փխբ․) բուսականությամբ պատվել, բուսապատվել, բուսականություն աճել ◆ Աշխատավոր մարդու, ձեռքով ղռերը ծաղկել են Զարզանդ Դարյան
- ծաղկավառ դառնալ ◆ Գարունը ծաղկեց:
- (փխբ․) բացվել, տարածվել (օրվա՝ լույսի և այլնի մասին) ◆ Ծաղկել էր արդեն այգը ալ կարմիր։ (Նիզամի)
- (փխբ․) հասակ առնել, ֆիզիկապես փարթամորեն աճել՝ զարգանար ◆ Դու ծաղկում ես ինչպես վարդը հարավի։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
- (փխբ․) բուռն կերպով զարգանալ, ճոխանալ, հարստանար ◆ Չի կարելի չընդունել, օր վերջին տասնամյակում մեր գրականությունն իսկապես ծաղկում է: «Գրական թերթ»
- (փխբ․) տնտեսական քաղաքական ու մշակութային վերելք ապրել, առաջադիմել, բարգավաճել ◆ Հետպատերազմյան տարիներին ծաղկեց մեր ժողովրդական տնտեսությունը։ Աշոտ Հովհաննիսյան
- (փխբ․) տարածվել, փռվել, իրենով համատարած կերպով լցնել՝ պատել՝ զարդարել ◆ Ձյունն է ծաղկել հիմա շիրիմիդ եզրերին։ Գուրգեն Մահարի
- (փխբ․) ծավալվել, անկաշկանդ կերպով դրսևորվել՝ իրականանալ՝ տեղի ունենալ ◆ Տեղ չէր մնում անտարբերներին, և հպարտորեն ծաղկում էին հերոսների սխրանքները։ (Արթ Ֆելիչե)
- (փխբ․) բուռն՝ եռանդուն գործունեություն ծավալել, աշխուժանալ, կենդանանալ ◆ Նորից… ծաղկում է Տաթևի համալսարանը։ (Վ. Խեչումյան)
- (փխբ․) ծագել ու զարգանալ, հարատևելով սաստկանալ՝ ուժգնանալ ◆ Սերը լեռների մեջ էլ կծաղկի: (Բ. Կարապետյան)
- (փխբ․) կատարելագործվել, զարգանալ, ամբողջ խորությամբ դրսևորվել ◆ Ծաղկեց երիտասարդի տաղանդը (Բ. Կարապետյան)։
- (փխբ․) արտահայտվելով՝ դրսևորվելով հաճելիորեն երևալ, փայլել, շողալ (ժպտի ուրախության և այլնի մասին) ◆ Հոգուց բխած ժպիտը ծաղկեց Գայանեի դեմքին (ԳԹ)։
- (փխբ․) բազմանալ ◆ Նոր դարաշրջանում թռչուններն ու կաթնասուններն ավելի են ծաղկում:
- (փխբ․) ուրախությունը մեծանալ, խնջույքը տաքանալ, աշխուժանալ ◆ Հյուրերը բավականաչափ գինովացել էին, և սեղանն աստիճանաբար ավելի ու ավելի էր ծաղկում: (Լ. Բուսենար)
- (փխբ․) սպիտակել, ալեխառն դառնալ ◆ Ավագի մորուքն սկսել էր արդեն ծաղկել:
- (փխբ․) գործածվում է իբրև բարեմաղթություն՝ ըղձական եղանակի Բ և Գ դեմքով (առավելապես զորանաս բառի հետ)
- ձեռագիրը ծաղկանկարել՝ ծաղկազարդել
Հոմանիշներ
խմբագրել- բացվել, փթթել, (հզվդ․) ծաղկանալ, ծաղկաբերել, ծաղիկ բռնել, ծաղիկ տալ, ծաղիկ բանալ, ծաղիկ բացել
- բորբոսնել
- աճել, զարգանալ
- բարգավաճել
- պերճանալ
- ծաղկանկարել, ծաղկագրել, ծաղկազարդել, զարդանկարել
Արտահայտություններ
խմբագրել- Զուլուիսան ամեն առտուն արևի ծաղկելուն հետ` իր մարքարտե շապիկը խակած կէլնի շիշաբադ, չորս կողմանց կաչկե իր հող։
- ծաղկես-ծիրանես (ժղ․) - բարեմաղթություն՝ ապրե՛ս և զավակներ ունենա՛ս, ապրե՛ս ու բազմանա՛ս
- Նահանց ախճիգները ծաղկեց հուչ մընաց նըհենց։
- Զուլուիսան ամեն առտուն արևի ծաղկելուն հետ` իր մարքարտե շապիկը խակած կէլնի շիշաբադ, չորս կողմանց կաչկե իր հող (Գարեգին Սրվանձտյան)
| Խոնարհում | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։