ծույլ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [t͡sujl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ծոյլ
վանկեր՝ ծույլ
Ստուգաբանություն
խմբագրելԳոյական
- աշխատել՝ գործ անել չսիրող, գործից փախչող
- շարժումների՝ գործի մեջ դժվարաշարժ, դժկամությամբ որևէ բան անող
- դանդաղաշարժ, դանդաղընթաց
- ծուլությամբ կատարվող՝ տեղի ունեցող
- ծուլություն արտահայտող
- (փխբ․) անգործության մատնված, չգործող, չբանող ◆ Ծույլ ուղեղ։
- (փխբ․) ծուլության տրամադրող, ծուլություն առաջացնող ◆ Ծույլ շոգ՝ տապ։
- (փխբ․) ծույլ, աղոտ կերպով դրսևորվող ◆ Կրակի ծույլ բոցերը հազիվ Էին լուսավորում ավերակի մի անկյունը։
Ածական
- աշխատել՝ գործ անել չսիրող, գործից փախչող
- շարժումների՝ գործի մեջ դժվարաշարժ, դժկամությամբ որևէ բան անող
- դանդաղաշարժ, դանդաղընթաց
- ծուլությամբ կատարվող՝ տեղի ունեցող
- ծուլություն արտահայտող
- (փխբ․) անգործության մատնված, չգործող, չբանող ◆ Ծույլ ուղեղ։
- (փխբ․) ծուլության տրամադրող, ծուլություն առաջացնող ◆ Ծույլ շոգ՝ տապ։
- (փխբ․) ծույլ, աղոտ կերպով դրսևորվող ◆ Կրակի ծույլ բոցերը հազիվ Էին լուսավորում ավերակի մի անկյունը։
Հոմանիշներ
խմբագրել- անաշխատասեր, անժրաջան, անեռանդ, անփութեռանդ, անկար, անկյալ, գործավախ, գործատյաց, դատարկասեր, դատարկակյաց, ալարկոտ, (ժղ․)` լոդր, թամբալ, (հնց․)` պղերգ, լորտ, (գվռ․)՝ դապառ, գոդի, լավանդ, նստկան, տռալ, տռպել
- տե'ս ադամի եզ, հույլ
Արտահայտություններ
խմբագրել◆ Էս կնիկը մի աղջիկ է ունենում` անունը Հուռի։ Մի ծույլ անշնորհք աղջիկ։ Հովհաննես Թումանյան
◆ Մեր ծույլերին ջարդել ենք մենք, Ուրիշի ծույլի՞ բերենք պահենք։ Հովհաննես Թումանյան
◆ Իսկ այդ ժողովուրդը ծույլ չէ․ նա անդադար աշխատում է։ (Րաֆֆի)
◆ Քաղցը մշտական ընկերն է ծույլերի։
◆ Խոստովանում եմ, որ այդ դեպքում ես սաստիկ ծույլ գտնվեցա։ (Րաֆֆի)
◆ Դե՜հ, քաշեցեք, սիրուն եզնե՜ր, առաջ տարեք արորը, թող չասեն մեր դրացիք ծույլ են Հասոյի եզները։ (Րաֆֆի)
◆ Խույլ քայլվածքով առաջ էր գնում, հազիվ էր փոխոում խույլ քայլերը։
◆ Ու ծույլ ձեռքով տրտնջալով բաց է անում լուսամուտ ։ Հովհաննես Թումանյան
◆ Գոմեշները ծնոտի ծույլ ու դանդաղ շարժումով կորոճային՝ ձգելով նույնքան ծույլ ու անվրդով նայվածք մը։ Ռուբեն Զարդարյան
◆ Ծույլ նազանքով, իրիկնային արևի տակ անփույթ փռված՝ պսպղում էր քաղաքը հին՝ Հազարերանգ մի զանգված։ Եղիշե Չարենց
◆ Եվ երազում էր նա անընդհատ ուղեղով իր ծույլ ու թթացող։ Եղիշե Չարենց
◆ Գիժ մոծակի համար եմ ես ամբար շինել, պաշար կիտել, որ ամառը ծույլ պտտի, ձմեռը գա նստի ուտի՞: Հովհաննես Թումանյան
◆ Երբ կուշտ է ու գոհ բազմոցին վրա փռված օրն ամբողջ ծույլ ծույլ քնանա։
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։