ծփալ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [t͡spʰɑl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ ծ(ը)•փալ 

Բայ

1. ալիքներ առաջ բերող տատանումների մեջ լինել, ալեկոծվել, ալիքներով ծածանվել, ալիք-ալիք շարժվել (ջրի մասին)
2. թեթևակիորեն տատանվել՝ երեալ (բույսերի մասին)
3. ծածանվել, փողփողալ ◆ Դրոշները ծփացին արնավառ։ Եղիշե Չարենց
4. հոծ բազմությամբ շարժվել՝ խռնրվել՝ խլրտալ ◆ Գառներ ու հորթեր լեռնալանջերին խայտում են, ծփում: Պարույր Սևակ
5. տարուբերվել, տատանվել (ծամերի՝ գիսակների մասին) ◆ Քո վարսերի ծփալը արժե հազար ու մեկ գանձ։ Սարմեն
6. այս ու այն կողմ ընկնել, տատանվել, տարուբերվել ◆ Ու նավակը սլանում էր -ճեղքում ջրերը և ծփում ալիքների վրա։ (Վահրամ Փափազյան)
7. թրթռալ, վերուվար անել, արագորեն բարձրանալ-իջնել ◆ Ծփում էր կուրծքը աղջկա, ծփում Էր դողով անծանոթ։
8. (փխբ․) վետվետել, ցոլցլալ ◆ Ծփում են արևի շողերը լճի վճիտ հայելու մեջ։
9. (փխբ․) բուռն զգացմունքով տոգորվել, բուռն հուզմունք ապրել ◆ Ծփում է ծովն ալեծածան, Ծփում է սիրտը տղի։ Հովհաննես Թումանյան
10. (փխբ․) եռալ, հորդել, բուռն կերպով արտահայտվել՝ երևան գալ՝ դրսևորվել ◆ Նրա մեջ ծփում էր կյանքը վայելելու ծարավը։

Հոմանիշներ

1. ալեկոծվել, վետվետալ, ճղփալ, խորշումել, լփլփալ, ծուփ տալ, ալիք տալ
2. երերալ, տարուբերվել, ծփծփալ (գվռ․), բալխալել, հրընկտալ,
3. ծածանվել փողփողալ
4. խլրտալ, վխտալ
5. տե՛ս տատանվել

Արտահայտություններ

Խոնարհում

Անորոշ դերբայ ծփալ Ենթակայական դերբայ ծփացող Հարակատար դերբայ ծփացած Համակատար դերբայ ծփալիս Անկատար դերբայ ծփում Վաղակատար դերբայ ծփացել Ապակատար դերբայ ծփալու Ժխտական դերբայ ծփա անձ եզակի հոգնակի առաջին երկրորդ երրորդ առաջին երկրորդ երրորդ Սահմանական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Անկատար ներկա ծփում եմ ծփում ես ծփում է ծփում ենք ծփում եք ծփում են Անկատար անցյալ ծփում էի ծփում էիր ծփում էր ծփում էինք ծփում էիք ծփում էին Ապակատար ներկա ծփալու եմ ծփալու ես ծփալու է ծփալու ենք ծփալու եք ծփալու են Ապակատար անցյալ ծփալու էի ծփալու էիր ծփալու էր ծփալու էինք ծփալու էիք ծփալու էին Վաղակատար ներկա ծփացել եմ ծփացել ես ծփացել է ծփացել ենք ծփացել եք ծփացել են Վաղակատար անցյալ ծփացել էի ծփացել էիր ծփացել էր ծփացել էինք ծփացել էիք ծփացել էին Անցյալ կատարյալ ծփացի ծփացիր ծփաց ծփացինք ծփացիք ծփացին Ըղձական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի ծփամ ծփաս ծփա ծփանք ծփաք ծփան Անցյալի ապառնի ծփայի ծփայիր ծփար ծփայինք ծփայիք ծփային Պայմանական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի կծփամ կծփաս կծփա կծփանք կծփաք կծփան Անցյալի ապառնի կծփայի կծփայիր կծփար կծփայինք կծփայիք կծփային Հարկադրական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի պիտի ծփամ պիտի ծփաս պիտի ծփա պիտի ծփանք պիտի ծփաք պիտի ծփան Անցյալի ապառնի պիտի ծփայի պիտի ծփայիր պիտի ծփար պիտի ծփայինք պիտի ծփայիք պիտի ծփային Հրամայական եղանակ դու դուք Ապառնի ծփա՛ ծփացե՛ք

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ undulate, roll, sway, flutter, (metaphorical) arouse, upset, inflame գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ волноваться (ru) ‎(volnovatʹsja), взволноваться (ru) ‎(vzvolnovatʹsja), забыться (ru) ‎(zabytʹsja), плескать (ru) ‎(pleskatʹ), плескаться (ru) ‎(pleskatʹsja) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։