կող
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [kɔʁ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ կող
վանկեր՝ կող
Ստուգաբանություն խմբագրել
Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *gol- «ճյուղ» արմատից, որից նաև հայերեն կողր «ճյուղ» և ռուսերեն голья «ճյուղ» բառերը։ Աճառյանը, հետևելով Մեյեին, համեմատում է թոխարերեն Ա kälyme, Բ kälymiye «կողմ» բառերի հետ, սակայն այս բառերի բուն իմաստն է «ուղղություն, աշխարհի կողմ», և նրանց համեմատությունը հունարեն κλίμα՝ «աշխարհամաս, աշխարհի կողմ» բառի հետ ավելի հավանական է։
Գոյական
- (կզմխս․) կրծքի վանդակը կազմող աղեղնաձև ոսկորները, որոնք կպած են ողնաշարին, կողաշար
- մարդու մարմնի՝ իրանի աջ և ձախ մասերը՝ թիկունքից մինչև ազդրը
- անասունի մարմնի աջ և ձախ մասերը, պառակ
- առարկայի աջ կամ ձախ մասը, կողմ, կողք, եզր
- առարկայի արտաքին մակերևույթը՝ մասը
- լեռան երկու կողմերի միջև ընկած շերտը, լեռնակող
- առարկայի շրջափակ ◆ Տակառի կող:
- առարկայի ներսի կողքային մակերեսը։
- եզր, ծայր
- գրքի՝ տետրի կազմ
- (տպգր․) ստվարաթղթի կտոր, որ գրքի ծավալից քիչ ավելի մեծ է և ներկայացնում է ամուր կազմային թաղանթի հիմքը
- (տպգր․) կազմի ծածկիչներից յուրաքանչյուրը
- (ատղձ․) նիստերի հատման գիծ, տախտակի շերտի և եզրի կամ շերտի և ճակատի հատման գիծ
- (փխբ․) կոնք, գավակ
- համառություն, կամակորություն
- ձմերուկի՝ սեխի և այլնի շերտիկ, կուղ
- (հրտ․) ստվարաթղթի կտոր, որն ունի գրքի ֆորմատից քիչ ավելի մեծ ֆորմատ և ներկայացնում է ամուր կազմային թաղանթի հիմքը
- կազմի ծածկիչներից յուրաքանչյուրը
- (ճրտրպ․) (շին․) ուղղանկյուն շենքի լայնական ճակատը
Հոմանիշներ խմբագրել
- կողաշար, կողոսկր (կզմխս․)
- կողք, կուշտ
- պառակ, կողիկ
- կողմ, եզր, կուռ
- կուղ, շերտիկ
Արտահայտություններ խմբագրել
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | կող(ը) | կողեր(ը) |
| Սեռ. | կողի | կողերի |
| Տր. | կողի(ն) | կողերի(ն) |
| Հայց. | կող(ը) | կողեր(ը) |
| Բաց. | կողից | կողերից |
| Գործ. | կողով | կողերով |
| Ներգ. | կողում | կողերում |
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Գ. Պարիս, Պոլիգրաֆիական և հրատարակչական տերմինների ռուս-հայերեն համառոտ բառարան, Երևան, «Հայպետհրատ», 1953 — 136 էջ։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։