Հայերեն դարձվածք

  1. (խսկց․) կպչել, կպնել ◆ Զահլաներուս տարավ. հիմա էլ հետ է ընկնել որ կիրակի օրը խոսա։ Հովհաննես Թումանյան
  2. մեկին հետևել ,հետապնդել, մեկի հետևից ընկնել ◆ -Էհ, տնաշեն մարդ, ախր ի՞նչ ես հետն ընկնում, դու նրա հետ կարո՞ղ ես գլուխ թափել։ Ահ ◆ Պստիկները ու հարուստները հետը կիյնային կաթ ուզելով անկե։ Օչ ◆ -Ըսե իրենց որ հետս չիյնան... ետքը ետքը կըլլա։
  3. մեկի հետ հարաբերել․ ընկերություն անել ◆ Էլ չես տեսնի ինձ առաջվա նման ցանցառամիտ երիտասարդների հետ ընկած։ ◆ - Էդ լպստվածնեիր հետ ընկնելով քեզ ապագա չես ստեղծի։ ◆ Ի՞նչու իյնամ մի այնպիսի նանիր և նենգամիտ արարածի հետ։ ◆ - Ո՞վ պիսի երթա գա դատարաններ, ասոնց հետ դատվելու համար. ձեր պատվուն չիյնար [չի՛յնար] ասոնց հետ ելնել իյնալ։ Հակոբ Պարոնյան
  4. բարաբել–խառնակվել ◆ Պստի արիստոկրատրա, մարթումեն դաս առած, մարթուն ջիբն դրած յադի [«օտարի»] հին ննգած։
  5. մեկի հետ հարաբերել, գլուխ դնել ◆ Եթե ուշք դարձնես ու ընկնես նրանց հետ, քեզ հաղթեն-ուշքըդ կըտիրեն։ Հովհաննես Թումանյան
  6. մեկին քաշքշել, ձեռք առնել ◆ Այո՛, ինչ-որ տեղ տղային չսազող շարժուձև ուներ, և թաղի նրա հասակակլիցները հետը ընկնում էին, բղավում՝ աղջի՝կ, աղջի՝կ։ ◆ Սրճարանին տղաները հետը կիյնային, կը հեգնեին, շա՛տ անգամ կը բարկացնեին։ Համ
  7. կատարել
  8. հակառակվել ◆ -Վտանգավոր մարդ է. ինչ ասում է՝ արա, հետը մի՛ ընկնի։ ◆ -Ըսել կ՛ուզեր որ ատանկ մեծ մարդոց հետ իյնալն աղել չէ ։ Հակոբ Պարոնյան
  9. վիճել, կռվել ◆ Խոսք խոսքի եկավ. իրար հետ ընկան. կռվով էլ վերջացավ։ ◆ Ասոր անոր հետ իյնալ ճանկռտվելու փորձերը գուցե ավելի տուժել տան իրեն։ (Թլկատինցի)
  10. մի բանով տարվել, զբաղվել ◆ -Մեր օղորմածիկ պապերը սարքել են Բարեկենդանը, որ ամեն աշխատանք թողանք, քե ֆի հետ ընկնեք։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ Անցածի հետ ընկնելն ավելորդ է։ ն
  11. կարևորություն տալ, բանի տեղ դնել ◆ -Խալխն ի՛նչ գուզե ասե. նրա խոսելու հիդ վուր մարթն ննգնի, ո՛ւր կէհա։ Գաբրիել Սունդուկյան

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։