((հզվդ․) ձեռքը թափուր) առանց մի բան հասնելու, ձեռնունայն ◆ Մայրս մի անգամ գնաց Սմոլնի՝ հորս աշխատավարձն ստանալու։ Սակայն...դատարկ ձեռքով վերադարձավ։ դաս. ◆ Կազակները թողեցին գյուղը դատարկ ձեռքով: Ադ. ◆ Ու պարապ ձեռքով նորեն ետ կ'երթա։ Համ. ◆ Էսպես շարունակ արաբ ծառաներ, / Հերթով կ'երթան, պարապ ձեռքերով միշտ ետ դառնալով։ ն.տ. ◆ Երիտասարդ մը իրեն ետևեն պտըտեր է, իր սեռնյակը մտեր է, բայց ձեռքը թափուր դուրս չէր ելեր։ (Գրիգոր Զոհրապ)◆ Ինքյըն էլ տեռտակ ձեռքով հղե [«ուղի»] յա ըղնում բըդի [«դեպի»] երգինքյ։ Թյունյուն պըելին ◆ համեմատության համար՝ Մահը չէր հասկանա, իբր, որ օտարի անվան տակ հայի տղա է ու ետ կդառնար ձեռքերը դատարկ: (Հրանտ Մաթևոսյան)◆ Ամպերն իրենց թանկագին բեռը կարող են թափել լճի վրա և թեթևացած ու «դատարկ ձեռքով» հասնել Լճավանի արտերին։ ՎԱն.
առանց մի բան ստանալու կամ տալու ◆ - Երբ թուրքը հայի տունն է մտնում, ձեռքը դատարկ չէ դուրս գալիս։ (Նար-Դոս)◆ - Իմ տուն ես եկել, դատարկ ձեռով քեզ ճամփու չեմ դնիլ։ Մաթևոս Դարբինյան◆ Անգլիերեն գրքույկը լույս տեսավ վերջապես։ Գառնիկ պարապ ձեռքով չէր երթար Ամենրիկա։ Անդրանիկ Ծառուկյան◆ համեմատության համար՝ - Կմտնինք ու ձեռնադատարկ կելնինք դուրս։ Մուշեղ Գալշոյան
առանց մի բան բերելու ◆ Շատ անգամ տուն էր վերադառնում դատարկ ձեռքով և հրամայում իսկույն ուտելիք պատրաստել։ ԱլՇ ◆ - Միակ լուրջ նվերն էր որ կը տանեի տունմ...: Հիմա ձեռքս պարապ պիտի երթամ։ Վահրամ Մավյան◆ «Քո վանին մեռնիմ, խելոք տղեն էն ա, / Որ դըրսիցը՝ հեչ ձեռը դատարկ չգա»։ (Խաչատուր Աբովյան)◆ Տավշոն իլե կարգով ավլամըշ նոնք [«նապաստակ կամ կաքավ որսանք»], տունը ծեռքընաս պարոպ չերթըլո համոր։ Ֆընտըճագ
առանց մի բան տալու՝ ընծայելու ◆ - Թե որ...դարդակ ձեռով գնացիր (մովրովի մոտ), իմացի՛, որ վերջին օրդ ա:։ (Պերճ Պռոշյան)
անփող, անկուտի, չունևոր ◆ Ձեռքերնիս դատարկ ու աչքերնիս կույր։ Վազգեն Շուշանյան◆ Օղտը (ուղտ) մին կապեկ՝ վեր (որ) ծրքընիս (ձեռքներս) տարտակ ա՜: Արամ Ղանալանյան◆ Դատարկ ձեռքով նստած՝ զավակներին էլ մեծացրել։ Լոռի ◆ - Գետինը չանգռելով կոշտացած են նրա ձեռքերը և միշտ դատարկ: Ահ. ◆ համեմատության համար՝ օտարության մեջ դատարկ ձեռքեր ունեցող գյուղացին ջան չի ասում - ջան լսում։ Պողոս Մակինցյան
անզեն ◆ Մհերը, ուրեմն, Սասնա տան Մհերը, հենց այստեղ, այս սարի վրա է առյուծին հանդիպել ու դատարկ ձեռքով ճղել առյուծին։ Մուշեղ Գալշոյան◆ - Թագը դատարկ ձեռքով չստացվիր [չը՛ստացվիր], թագը հզոր սուրի ծայրն է, հիմար կին։ Պետրոս Դուրյան◆ համեմատության համար՝ Քսանվեց տարի առաջ «մերած մածունը» դարձնել «մի կաթիլ մեղր»...ու դատարկ ձեռքով սուր ճոճել իրար դեմ։ «Հայաստանի Հանրապետություն»
