Հայերեն դարձվածք

  1. ((բրբ․) ձեռովը վեր գալ) կարողանալ ◆ Անել այն ամենը, ինչ որ կամենում եմ, և ինչ որ ձեռքիցս կգա: Ն-Դ ◆ - Ոչ աշխատել գիտեն այս մարդիկ և ոչ մի օրինավոր գործ ձեռքներիցը գալիս է: (Պերճ Պռոշյան) ◆ - Տեր հայր, դուք ալ գիտեք որ նմանօրինակ խնդրուց մեջ մեր ձեռքեն ոչինչ կու գա: Ժամանակները այնպես դժվարացած են։ Հակոբ Օշական ◆ - Ձեռքներուն գա, մեզի կը խնդրեն պուտ մը ջուրի մեջ։ Զապել Եսայան ◆ - Հոգիս չեմ խնայի...ձեռքիցս եկածն ու չեկածը կ անեմ։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ - Մեր ձեռքեն չի գա, որ ինոր խետ կռվենք (Սասնա ծռեր)։ ◆ - Ի՛նչ ձեռնեմետ էկավ, խո արի՛ր։ Գաբրիել Սունդուկյան ◆ - Է՜յ Մեռկել... ո՞վ կընե ծո քու ըրած ֆետաքարությունդ [ֆեդաքարությունդ, «նվիրվածությունդ. ինլանազոհությունդ»], որի՞ն ծառքեն կու գա, իշտե ես ըրի։ Եր ◆ - Կարամ փայտոն քծիլ, ձի պահիլ։ Մի խոսք ամեն բան ձեռովս վեր է գալիս: (Ակսել Բակունց) ◆ Ամեն խոսքի մի՛ հավատա, / Նապաստակը ի՞նչ Շահազդա. / Ձեռե գալիք, մարդ խաբելիք։ ԱթԽ
  2. ((բրբ․) ձեռովը գնալ) հմտություն ունենալ՝ հանդես բերել, բաշարել ◆ «Ի՞նչ է, հո կրակը չընկանք, որ ձեռքիցդ բանուգործ է գալիս»: Մուշեղ Գալշոյան ◆ Արդեն բիր կամ կեռասենիի բարակ ճյուղերեն ճիկարայի [ջիգարայի] երկայն չիպուխներ [չիբուխներ] շինելեն զատ ձեռքեն ի՞նչ կու գար: Մնձ. ◆ - Դու էլ դուռ շինիր, սեղան շինիր ու ծախիր, տնաքա՜նդ։ Էդ էլ որ ձեռքովդ չի գալիս, սեդուկդ բացարա։ Սերո Խանզադյան
  3. ((բրբ․) ձեռքովը գնալ) ◆ «Եթե ձեռքեն գա, բան մը կ'ընե, լավ մանչ է Արամը»։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Կը ջանամ որ...հրամանոցդ ցավը տրտմությունն ալ փարատեմ, ձեռքես եկածին չափ օգնելով սիրելվույդ։ Թովմաճյան ◆ Ձեռվըներեն եկածին չափ ջահդ ընել [« ջանալ»], ստակ խարճ [խարջ «ծախս»] չի խնայիլ։ Ե ◆ - Ով ձեռքովս գար, շատ կտայի։ Սերո Խանզադյան ◆ Տիղն էկած ինչ ձեռնեմեն լավութին գա, մարթու համար չի խնահի։ Գաբրիել Սունդուկյան
  4. ճար ունենալ ◆ Աղասու նշանածն էլ ոտին-գլխին էր անում, ամա ի՞նչ աներ ջրատարը, ձեռիցը մեկ բան չեր գալիս: (Խաչատուր Աբովյան) ◆ Ձեռքներից ոչինչ չեր գալ, պարտական էին բարձրագույն իշխանության հրամանը բառացի կատարելու։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ «Ապրանք» չէր այս, գիտե Մարիամ տուտուն [դուդուն, «մորաքույրը»], բայց ձեռքեն ի՞նչ կու գար: Լևոն Բաշալյան
  5. հաջողվել ◆ - Հորդ աչքը սորա (հայի աղջկա) վերա էր, յուր ձեռքից ոչինչ չէկավ: (Պերճ Պռոշյան)
  6. կատարել ◆ - Ուրիշ ի՞նչ լավութին պիտի դուս գա ձեռնեմետ, ա՛ղա Արութի՜ն։ Սունդ.
  7. առիթ ներկայանալ ◆ - Թոռս ֆրանսուհիի հետ ամուսնացավ ըսելով՝ կարգ մը թթու հայեր եթե իրենց ձեռքեն գա, խաղը պիտի հանեն թոռս, Հիսուսի պես։ «Ազդակ»

Աղբյուրներ խմբագրել

  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։