Հայերեն դարձվածք

ձեռք տալ 1 խմբագրել

  1. (փխբ․) դիպչել ◆ «Դրան ձեռք չեմ տա ... ձեռքս չի բարձրանա:Այդ տղան ինձ դուր է գալիս։» Գր. ◆ Ձեռք մեք իտա սըրտիս յարեն, Յարս է դարձնե ուր կըրակեն։ Վան
  2. դիպչել, ճաշակել ◆ Տեսակ-տեսակ կերակուրներ են բերում։ Ջաղացպանը չի իմանում՝ որին ձեռք տա կամ ինչպես ուտի։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Ես առաջարկում եմ իմ լիքը բաժակը, որին ձեռք չեմ տվել: ԳԱրչ. ◆ Նրանց սեղանն իրոք արդարորեն ձեռ-տված չէր, մաքուր սպիտակ սփռոցին օղու շիշը փակ։ (Հրանտ Մաթևոսյան)
  3. դիպչել, օգտագործել ◆ Չէ՜, ամբարին ձեռք չի տա, մինչև գարուն ամբարի բերանը չի բացի։ Մուշեղ Գալշոյան ◆ Մտովին կոնյակ, շաշլիկ եմ առնում, բայց իրականում վախենում եմ ձեռք տալ գումարին։ (Լեո)
  4. դիպչել, գործ անել ◆ Ոչ մի բանի ձեռք չեն տալիս, չեն աշխատում, բայց լափում են ուրիշի աշխատանքը։ Մաթևոս Դարբինյան
  5. գործի մեջ մտնել. ձեռնարկել ◆ - Ախար, տո քու ի՞նչ բանն էր քու չգիտեցած բանին ձեռը տալ: (Պերճ Պռոշյան) ◆ Արժան էլ չէին համարում այդ կտորին ձեռք տալ, որովհետև ծայրից ծայր քարերի մի հոսանք ծածկել էր նրան։ Վրթանես Փափազյան
  6. դիպչել, մշակել, վերանայել ◆ Եվ եթե ձեռք տամ այդ տեղերին, չե՞մ կոտրի վեպի մեջքը։ Գուրգեն Մահարի ◆ Ու այսպես անցան տարիներ անցան տարիներ, և ես բոլորովին ձեռք չտվեցի վեպի սևագրության։ Ստեփան Զորյան
  7. դիպչել, նեղացնել ◆ Պայման դրեց, որ մանր-մունր մարդկանց ու ողորմելի պաշտոնյաներին ձեռ չտան, այլ «մեծերից բռնեն»։ Մաթևոս Դարբինյան ◆ - Կու գան երկու զինվոր ու իրենց առջևը ձգած կը տանին վարդապետը առանց ձեռք տալու կամ որևէ վիրավորանքի։ Լևոն Շանթ
  8. դիպչել, վնասել, վնաս հասցնել ◆ Նրա բիրտ հաղթողներն անգամ ավելի մեծահոգի են եղել ու ձեռք չեն տվել մշակույթի գանձերին։ «Նաիրի» ◆ - Հրա՛նտ, իմ արվեստիդ ձեռք մի՛ տար. կը խեղդեմ քեզի, ճշմարիտ կը խեղդեմ։ Լևոն Շանթ ◆ - Իր ա՛ճկը դնե ավելին, թաք [«միայն թե»] Պեպոյիս ձեռը չտա: Սունդ.
  9. դիպչել, ոտնձգություն անել. ձգտել տիրանալ ◆ - Նրանք դեռ չեն համարձակվի ձեռ տալ եկեղեցուն։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ - Էլ ո՞վ է քե ֆիս կպչելու կամ նորակառույցիս ձեռք տալու: «ՍՀ»
  10. վատ մտքով դիպչել (կնոջ), ձեռք գցել ◆ Մի անգամ պիսիրը [«գրագիրը»] Խաչռմունց հարսին ... փիս խոսք էր ասել, ձեռ տվել: (Ակսել Բակունց) ◆ Իշխանազուն նշանածիդ ձեռք տալով անհամ և անսիրտ կյանք մը վարելու, հանճար ես։ Մամ. ◆ - Ձեզ կուզենան ձեռ տալ, էն վախտը տյուք ասեցեք՝ ամոթ չի՞ ձեր տղամարդութենին։ (Պուրթ կյզողը՝ թաքավոր)
  11. դիպչել, տեղից շարժել, տեղաշարժել ◆ - Հող հերկող, հաց ստեղծող մարդուն ձեռք մի՛ տաք: Թող երկարի նրա ակոսը, երկարի հացի պես անուշ նրա հորովելը։ Սերո Խանզադյան ◆ Ոչ մի փոփոխության իր ռազմակարգի մեջ ... ձեռք չտալ ոչ մի զորագնդի։ Դերենիկ Դեմիրճյան

Աղբյուրներ խմբագրել

  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։

Հայերեն դարձվածք

ձեռք տալ 2 խմբագրել

  1. ձեռնտու լինել ◆ Նրանց դրած գինը իրեն, չէ, ձեռ չէր տալիս: (Հրանտ Մաթևոսյան) ◆ - Ցորեն չեղած տեղը կորեկն էլ ձեռ կտա: (Պերճ Պռոշյան)
  2. բավարար, հարմար լինել ◆ - Մինչև հիմա դաժան չեմ եղել, ձեզ ձեռք չի տվել, սրանից հետո դաժան եմ լինելու, և դուք ինձնից գոհ՝ շնորհակալություն եք հայտնելու։ Գարչ. ◆ Ամա էս թահար [«այսպիսի»] բանիրը ի՞նչ ձեռք կուտա աշքարա [«բացեբաց»] հայտնիլը։ Սունդ.
  3. բավական լինել ◆ - Գիտե՞ս, հայրդ այդ Ուրբաթ պտիտ գրե եղբորդ, որ ինչ սորվեցավ՝ ձեռք կու տա, ելլե գա։ Արփ. ◆ - Ոչինչ, Արուս ջան, հավն ել ձեռ կտա, ինքն ինձ համար մի գլխաշոր չի առել։ (Հրանտ Մաթևոսյան) ◆ - Էսա տար, քյանի որ դյունե [«աշխարհի»] վրե սաղ ես, ուտես, խմես, քյե ծեռ կուտա: (Միրե Զնանի ախչիկ)

Աղբյուրներ խմբագրել

  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։

Հայերեն դարձվածք

ձեռք տալ 3 խմբագրել

  1. օգնության հասնել, օգնել, ձեռք մեկնել ◆ Ոչ ոք սիրտ չարավ մի քայլ անելու, խենթին օգնության ձեռք տալու: Վրթանես Փափազյան ◆ - Կը տեսնե՞ս սիրեսլի, որ նորեն քու ընկերներդ քեզի ձեռք կու տան սատանայի փորձության վայրկյանին։ Լևոն Շանթ ◆ Ինչի՞ մեկ-մեկու ձեռը չինք տալի ու միր ծանդր լուծը մետի չինք քաշում։ Սունդ. ◆ Ասոր համար մեր կողմե պզտիկ ձեռնատվություն մը գուցե բավական ըլլա։ Երվանդ Օտյան
  2. գործակցել, աջակցել ◆ Պետք է, անհրաժեշտ է ձեռք տալ, աջակցել ամեն կերպ։ (Վահան Տերյան) ◆ Ով սատանին ձեռն է տվի, նա հրիշտքներու անումով է օրթում ուտում։ Սունդ. ◆ Քանի մը տարիներեն «կը հասներ» և ձեռք կու տար իրեն. հայր ու որդի ինչե՜ր չէին կրնար ընել։ Գէորգ Աբէլեան
  3. համաձայնության գալ ◆ - Վատ չէ՞, հը՛ ...: Փոխե՛նք փաստաթղթերը և ձեռք տանք միմյանց։ Դե՜, համաձա՞յն ես։ Երեկոյան Երևան

Աղբյուրներ խմբագրել

  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։