Հայերեն դարձվածք

  1. հրաժարվել ◆ - Ձեռք քաշեմ նրանից, ավելի լավ չէ՞ ասես՝ ձեռք քաշեմ իմ կյանքից։ Ն-Դ ◆ - Հայրդ ...կա՛մ պիտի ցնծա, կա՛մ բաղիցն ու տնիցը ձեռք պիտի քաշեք: Վրթանես Փափազյան ◆ Անծանոթ մը սպառնալիքներ ուղղեց...որ ձեռք քաշե ամբաստանյալը պաշպանելե։ «Զարթոնք» ◆ - Տղիդ Բարսեղի աղջկանից ձեռք քաշել տաս: (Պերճ Պռոշյան) ◆ Պատրաստ է նույնիսկ երեխաներից ձեռ վերցնել, միայն թե Միքայելն իրեն պատկանի։ ԱլՇ ◆ - Քու թատրոն խաղալեդ ձեռք վերձնեիր: Լևոն Շանթ ◆ Այդ անհավատները երբեք ձեռք չեն վեր առնում իրենց անիծած կրոնից։ (Րաֆֆի) ◆ - Տեսան վուր ապրիլը դժարացավ, շատ բանեմեն ձեռը վիկալան: Գաբրիել Սունդուկյան
  2. թողնել ◆ Բոլորը ձեռք քաշեցին թղթախաղից։ Զ ◆ «Ձայնս թոխելն անհնար է։ Բժիշկները...միաբերան համոզում են, որ երգելուց ձեռք քաշեմ»: (Ազնավուր) ◆ - Թո՛ղ, ձե՛ռք քաշե, բա՛վ է ու վերջացավ։ Լևոն Շանթ ◆ - Միևնույն ժամանակ իր արվեստեն ալ չուզեր [չո՛ւզեր] ձեռք վերձնել, իսկ ատիկա կը պահանջեն իրմե։ Լևոն Շանթ ◆ Արբեցողությունն այնպես չէ բույն դրել նրա մեջ, որ նա երբևէ կարողանար դրանց ձեռք վերձնել: Ն-Դ {{օրն- Վարժապետությունից ձեռք վեր առավ, մտավ հաշվապահ։|Ն-Դ|}} ◆ - Քանի անգամ ասի՝ ա՛յ որդի, ձեռը վեր կալ էդ հարամ ճամփից։ Հովհաննես Թումանյան
  3. վերջ տալ. դադարեցնել ◆ Քո տարիքի մարդ արդեն / Ձեք են քաշել / Պարապ-սարապ թափառելուս։ Համո Սահյան ◆ Սրանք էլ եկել էին խնդրելու իրենց ջահելներին, որ ձեռք քաշեն տեռորներից։ Մաթևոս Դարբինյան ◆ Գրելեն ալ ձեռքս չքաշեցի, գրեցի։ (Հակոբ Մնձուրի) ◆ - Ամա թե Աստուձ կու սիրես, վիզիտներեմեն ձե՛ռը վիկալ: Գաբրիել Սունդուկյան
  4. հարաբերությունները խզել. չհարաբերել ◆ - Լավ կանես՝ քո այդ «ընկերներից» ձեռք քաշես. Նրանք քեզ լավ տեղ չեն հասցնի։ ◆ - Ալ մոռցի՛ր դուրսը, վերջացա՛վ. ձեռք վերցուր բոլոր մյուսներեն։ ... Ի՞նչ գործ ունինք ուրիշներու հետ։ Լևոն Շանթ ◆ - Գնաց սարերը, ինչ-որ հիմարություններ սկսեց, և ես ձեռք վերցրի նրանից։ (Լեռ Կամսար)
  5. հանգիստ թողնել ◆ Միքայելը ձեռք չի քաշում փեսայից և հին պարտքերը տալու տեղ, նոր պարտքեր է անում։ ԱլՇ ◆ - Քանդեցիք ինձ, պրծաք, ձեռք չե՞ք վերցնելու քույր ու եղբայր։ ԱլՇ ◆ - Աղաչում եմքեզ, այնպես արա, որ տղադ ձեռք վերառնի իմ եթիմից [«որբից»]։ (Մուրացան) ◆ Ախըր...տա տրանա ձեռք չի կտրում:
  6. թողնել-քաշել-հեռանալ ◆ Առաջինը ձեռք քաշած էր Եվրոպական գործերեն ավագ մեկուսացումով։ Անդրանիկ Ծառուկյան ◆ - Մենք հենց բերաններս բաց...գլխներս տմբտմբացնում ենք ու ձեռք քաշում: (Պերճ Պռոշյան)
  7. պոկ գալ ◆ Քուչով անցնողին ներ քարշ կտար, իրեն սեղանակից կաներ, մանավանդ եթե օտարական տեսներ, էլ ձեռք չէր քաշիլ: (Պերճ Պռոշյան)
  8. հույսը կտրել ◆ Տի ֆով էի բռնվել, դուխտուրները ձեռք էին քաշած եղել ինձեն, հույսերը կտրած։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ - Էնքան արյուն կորցրի, որ ինձնից ձեռ էին քաշել: (Խաժակ Գյուլնազարյան) ◆ - Հորս համար ես փրկված եմ։ ... Առաջ ամեն կերպեվ ինձմե ձեռք քաշած էին: Գևորգ Աճեմյան

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։