Հայերեն դարձվածք

  1. ասպարեզ բաց անել՝ հանել ◆ Ամենեն շատ ինք ճանապարհ բացած է նորերու։ «Աշխ․» ◆ Ասես դրո՜շն է նրանց վեր տանում, / Ասես դրո՜շն է բացում ճանապարհ։ Սիլվա Կապուտիկյան ◆ Եվ մահվամբն ուղի բացավ Բրուտոսի ու Քասիոսի։ Սրբուհի Տյուսաբ
  2. հնարավորություն(ներ) ստեղծել, դուռ բաց անել ◆ Արդյոք ճանապարհ չե՞նք բացում և անխուսափելի չե՞նք դարձնում իրական բռնակալի հայտնությունը։ «Հայք» ◆ Եղբայրորեն քով քովի գանք և խաղաղ սրտով, փոխադարձ հասկացողությամբ ճամբա մը բանանք ամրապնդելու մեր եկեղեցվո նվիրապետության ներքին միությունը։ «Զարթոնք» ◆ Ճամբա կը բանա սխալներու։ «Զարթոնք» ◆ Իրավաբանների միության խնդիրն է․․․ լայն ուղի բացել գիտության և պրակտիկայի սերտ զուգորդման․․․ համար։ «Եր․»
  3. նպաստավոր պայման(եր) ստեղծել ◆ Վանի հռչակավոր ապստամբությամբ ճամբա բացին ռուս բանակներուն։ «Զարթոնք» ◆ Զիջել (կամուրջը), նշանակում էր ճամփա բացել դեպի պարտություն։ «Ավ․» ◆ Այն ախոռին կովը, իր կաթին առատությամբն ու համովը ճամբա էր բացեր Ահմեռ [Ահմդե] աղային կամ Չոպան [Չոբան] Սյուլեյմանի դեպի Պոլիս։ Օշ․
  4. (ուղի բանալ) առաջատար՝ նորարար լինել ◆ Գիտության մեջ չի սիրում տրորված ճանապարհներով անցնել։ Նա․․․ ինքն է ճանապարհ բացում։ «Զարթոնք» ◆ Կարևորը՝ ազդող, որ ճամբաներ բացող, մեր գրականության սահմանները լայնցնող․․․ մը ըլլալն է։ (Դանիել Վարուժան) ◆ Եվ չկա՜ «հնար», / Որ ելնեմ խիզախ / Իմ ոգով հիմա / Եվ ուղի բանամ։ Եղիշե Չարենց

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։