մանուկ

Ստուգաբանություն խմբագրել

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *mənu-` *men- «փոքր, փոքրացնել, առանձին, մեկուսի» արմատից՝ *-u-ով հիմքով՝ *mənu-. հմմտ. հունարեն μάνυ` «փոքր, քիչ» (ըստ Հեսիոքոսի)։ -ուկ-ը համարվում է ուշ հավելում, բայց հնարավոր է ենթադրել *mənu-kon- սկզբնաձև՝ *-k-ի (անտեղաշարժ *k) պահպանմամբ՝ -կն (սեռական՝ -կան), ուղղականում -ն-ի ուշ անկմամբ (-ուկն-ի համար՝ հմմտ. ձուկն, մուկն, արմուկն)։

Գոյական

փոքրիկ երեխա
փոքրահասակ տղա կամ աղջիկ, պատանեկության չհասած տղա կամ աղջիկ

Ածական

մանկական, մանկության հասակին հատուկ
դեռատի, մանկահասակ
(փխբ․) անմեղ, անփորձ ◆ Օրիորդի մանուկ սրտում թաքնված էր մի կայծ։ (Րաֆֆի)
(փխբ․) նորափթիթ, նոր աճել՝ փթթել՝ կանաչել սկսած ◆ Մանուկ բնություն։
(փխբ․) նոր ծագող (լուսատուների մասին) ◆ Մանուկ լուսին։
(փխբ․) նոր կազմավորվող՝ ձևավորվող ◆ Չպետք Է բարձիթողի անել մեր մանուկ լեզվի կրթության հոգսը (Ղազարոս Աղայան)
(փխբ․) գեղարվեստական գրականության մեջ գործածվում Է գարնան և դրա հետ կապված երևույթների վերաբերյալ ◆ Ծագում է մանուկ արևը գարնան Վահրամ Մավյան ◆ Մանուկ վտակներ։

Հոմանիշներ խմբագրել

երեխա, մանկիկ, տղա, տղեկ, (բրբ․) պլուզ, ճիժ, պիժ, ճիժպիժ, ճժուկ, ճժկուկ, ճժուկ-պճուկ, ջրուկ, մանչ, լաճ (ար.), պլուզ, խոխա, լւամուկ

Արտահայտություններ խմբագրել

Բաղադրյալ բառեր
գեղեցկամանուկ մանկաբան մանկաբանություն մանկաբար մանկաբարձ մանկաբարձական մանկաբարձություն մանկաբարձուհի մանկաբուժական մանկաբուժարան մանկաբուժություն մանկաբույժ մանկագեղ մանկագիր մանկագող մանկադեմ մանկազսպություն մանկազվարճ մանկազրավ մանկաթոռ մանկաժպիտ մանկախաղ մանկախնամ մանկախոհ մանկածիծաղ մանկածնական մանկածնություն մանկականորեն մանկականություն մանկակոտոր մանկակորույս մանկահաս մանկահասակ մանկահրապարակ մանկաձոր մանկամարզարան մանկամայր մանկամարդ մանկամարդուհի մանկամիտ մանկամսուր մանկամտանալ մանկամտություն մանկային մանկանալ մանկանոց մանկապահ մանկապատանեկական մանկապատանեկան մանկապարտիզպանուհի մանկասայլակ մանկասեղան մանկասեր մանկասիրաբար մանկասիրական մանկասիրտ մանկասիրություն մանկասնություն մանկասպան մանկավայել մանկավարժ մանկավարժական մանկավարժանոց մանկավարժորեն մանկավարժություն մանկավարժուհի մանկավարի մանկատած մանկատածություն մանկատեր մանկատեցություն մանկատյաց մանկատնային մանկատուն մանկարան մանկացնել մանկափթիթ մանկափոխս մանկեռ մանկինստիտուտ մանկլավիկ մանկխորհուրդ մանկորեն մանկտավագ մանկտի մանկտիք մանկութ մանկություն մանկուհի մանկուղեղ մանկունակ մանկունակություն մանկունի մանկունք մանկֆակ

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ baby, infant, babe, childish գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ дитя (ru) ‎(ditja), ребёнок (ru) ‎(rebjónok), мальчик (ru) ‎(malʹčik), детский (ru) ‎(detskij), младенческий (ru) ‎(mladenčeskij), молодой (ru) ‎(molodoj), юный (ru) ‎(junyj) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ խմբագրել

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։