Հայերեն դարձվածք

  1. շատ սիրել պաշտել ◆ Գյուղը շատ է սիրում զինվորին և հոգի է տալից նրա հանար: Զորայր Խալափյան ◆ - Պապերուս և մամերուս ամար հոգի կու տայինք. քանի ծերանային այնքան ավելի արագ և պատիվ կ'ունենային։ Վահե Հայկ ◆ - Երբեմն կը մոռանա այդ մարդուն խաբեբա մը ըլլալը, բայց Արշակիս վրա հոգի կու տար: Եր ◆ Յուրյուր սիրեմ ընք... մյումնյու հետ [«միմյանց համար»] հուքի յընք տամ, ջան ասում, ջան ըսկանում։
  2. սիրել ու նվիրվել ◆ Այսպես էր (Թումանյանը)։ Հոգի էր տալիս ընկերոջ համար, մարդկանց համար: ...Կյանքը վտանգի տակ դներ՝ մարդկանց օգնելու, փրկելու։ («ՍՀ») ◆ - Ի՜նչ մարդիկ էին։ Ազգին համար հոգի կու տային: Մատուռյան ◆ - Ա՛յ իսկական ընկերներ. հոգի են տալիս իրաի հանար: Ստեփան Զորյան ◆ Էդոնք էլ էնքան հազ են անում [«են սիրում»], որ հոգին են տալում սանամոր վրեն: ◆ Արմեն Զարյանը ճարտարապետության համար հոգի կու տա: Անդրանիկ Ծառուկյան ◆ Սկզբունքի համար հոգի կու տա, անոր ասելու հանար կը թռի։ (Մաթևոս Մամուրյան)
  3. շատ հավանել ու գնահատել ◆ Հոգի կու տա անոնց ընկերակցության: Շառլ Ազնավուր ◆ Շատ կարևոր են կախվողի մը վերջին ղոսքերը... Ժողովուրդը հոգի կու տա անոնց: Անդրանիկ Ծառուկյան
  4. սիրել և հետամուտ լինել, տենչալ ◆ Աշխարային իրաց և վայելչությանց անզգա են հայք ու միայն երկնային փառաց հոգի կու տան: (Մաթևոս Մամուրյան) ◆ Հայ հարուստների աղջիկներն ուսերն ու օձիքը խամ զառելով [«ոսկի կոճակներով»] պսպղացնող և բութ թուրը կողքից քարշ տվող մի տկլոր զինվորականի համար հոգի էին տալիս: (Պերճ Պռոշյան) ◆ Անոնք լավ կնոջ, լավ ձիու, լավ զեքի համար հոգի կու տան: Աշոտ Հովհաննիսյան ◆ Նույնիսկ հալավ [«հագուստ»] մոռնալու գինով հոգի կու տար խոսելուն, իր բառովը «խորաթելուն»: Հակոբ Օշական
  5. համառորեն հետամուտ լինել ◆ Դրամի համար հոգի տվող այդ գեղացին, գրեթե արհամարանք կապեց անոր։ Հակոբ Օշական ◆ Արամ էֆենտի [էֆենդի] պաշտոնի համար հոգի տվող մարդ չէր բնավ։ (Գրիգոր Զոհրապ) ◆ Օննիկն ու ես հոգի էինք տալիս իմանալու՝ հետո ինչ էր պատահել։ Լևոն-Զավեն Սյուրմելյան
  6. սաստիկ կարոտ լինել ու ցանկանալ ◆ Նրան միայն ցամաք հաց են տալիս, իսկ այստեղ այսքան մարդիկ հոգի են տալիս մի փշրանք հացի համար: (Լեո) ◆ Ամեն ոք սև, լեղի հացի համար հոգի կու տար ու պարենի մթերանոցներու առջև ժամերով պոչ կը բռներ [«հերթ էր կանգնում»]։ («Զ») ◆ - Քաղաքի մարդիկ հոգի են տալի կանաչի համար: Ստեփան Զորյան

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։