յաթախ
Հայերեն բարբառային բառ
- ՄՀԱ՝ [jɑˈtʰɑχ]
վանկեր՝ յա•թախ
- Ամասիա, Կարին, Պոլիս՝ անկողին ◆ Մենք քեզի ի՞նչըխ տեղ տանք, ոչ յաթախ ունինք, ոչ ծիուդ տեղ։ Հժհք
- Կարին՝ թաքցրած գողուն
- բարձր լեռնային արոտավայր
- Ղարաբաղ, Հավարիկ՝ մակաղատեղ, ոչխարի փարախ (արոտավայրում) ◆ Յաթաղը գել ա ընկել։ (Նիկողայոս Մամիկոնյան) ◆ Կերթա ման քուքա օրա, մե տեղըմ օխչրի յաթաղ կտեսնի, կէրթա նստի կը, բոլորը կայե օր կուռուճիկմ կաթ է կթած, էդորեն քիչըմ հեռու նստի կը։ Հժհք
- Ամասիա՝ որջ (առյուծի և այլն)
- Հավարիկ՝ պահպանում
- Ամասիա՝ ավազակների՝ գողերի հավաքատեղի՝ որջ
Արտահայտություններ
խմբագրել- յաթաղ ձգել, Պոլիս՝
- յաթախ փռել, Վան՝ անկողին բանալ, անկողին գցել ◆ Լուսիկ, Լուսիկ, վար էկո, յաթախ ձըգեմ։ - Յաթախ փռի, - դարձավ Մխոն Խսկուհուն։ Գուրգեն Մահարի
- յաթախ տալ, Արարատյան, Կարին՝ մակաղել, պառկե հանգստանալու ◆ Ձիանս էտդեղ յաթաղ էին տվել։ Հժհք
- պառկել, մեկնել ◆ Ըստի էլ մի լավ տըմզկվում են ու էթըմ յաթաղ տալի իմ փալանդուզխանեն։ (Խաթաբալա)
- Կարին՝ դադար տալ, հանգիստ տալ ◆ Շուդ կէրթան թե քիչ, աստված գիտե, քիթ քարին որ հասնին, էսիկ դըվընուն յաթաղ կուտա, ընկերոչը կսպասե։ Հժհք
- յաթաղը բուսած սունկ, Կարին՝ ատ մեծ փափախ դրած կարճահասակ մարդ ◆ Հըլը մեմ իդոր թիզուկես պոյին ու կալ փափխին աշեցեք, կըսես յաթաղը բուսած սունկ ըլի։ (Հակոբ Մանանդյան)
- յարը յաթաղ, անկողին, տեղաշոր ◆ Շարը չադըր, յարը յաթաղ, Առին օռդուն, ինգյան ճամբախ։ (Քյոռ Օղլի)
- յաթախ թուրախ, Նոր Նախիջևան՝ անկողին և նամն բաներ ◆ Մեր արժանապատիվ տեր սրան ալ արթըղ ալայ մալայ չլտըրմիշ արիլ է, իրեն յաթախ թուրախով, քառավաթ մառավաթով տահա պահարին փերեսելիքցը էղիլ է։ (Խաթաբալա)
- շան յաթաղը հացի փշրանք չի ըլնի, Կարին՝ ուժեղի գողոնը մանր-մունր բան չի լինի՝ մեծ բան կլինի
- յաթխով պառկել (հիվանդանալ, Կարին՝ անկողնով հիվանդ պառկել, ծանր հիվանդանալ ◆ Մեկ օր էլ հերը գալում է, տուն հիվանդանում, պառկում է ծանդր յաթխով: Հժհք
Աղբյուրներ
խմբագրել- Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Հայոց լեզվի բարբառային բառարան («Նաիրի» հրատարակչություն), Երևան, «ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիա», 2001-2002 — 2792 էջ։