Հայերեն
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ուռճանալ
վանկեր՝ ուռ•ճա•նալ
Հավանաբար կապված է ուռ «ուռչել» արմատի հետ՝ -ճ աճականով. հմմտ. նաև հուռթի։
Բայ
- փարթամորեն աճել ◆ Սերմերը լցվել էին արևով, աճել ու ուռճացել: (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Գերեզմանի շուրջը տնկված ուռենիները մեծացել ուռճացել են։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Քարաքոսն ու մամուռը գարնան խոնավությունից ուռճացել էին: (Ակսել Բակունց)
- ատոքանալ, տռուզ դառնալ
- զարգանալով հզորանալ՝ մեծանալ
- (փխբ․) զորանալ, զարգանալ, աճել ◆ Թող նա մեծանա, ուռճանա, գուցե նրա հովանվույն ներքո ապրին ու սնանին սիրո ուրիշ բողբոջներ։ (Մուրացան) ◆ Մետաքսյան հասավ և ուռճացավ իմ աչքերի առաջ բազմաբեղուն մի խաղացանկով։ (Վահրամ Փափազյան)
- (փխբ․) կեղեքելով՝ գռփելով հարստանալ, ունևոր դառնալ ◆ Իր գավառական թղթակցություններից մեկում նկարագրել էր մի շատ ուռճացած վաշխառուի արարքներ։ (Նար-Դոս) ◆ Նա մեր կալվածներով ուռճացել, ձգտում է իշխանության։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- (փխբ․) վարարել, հորդանալ, ափերից դուրս գալ ◆ Գետի ջրերը ուռճացել էին: (Մամուլ)
- (փխբ․) ուռչել, բարձրանալ ◆ Արգավանդ կավը ուռճանում է նոր սերմերով։ (Ակսել Բակունց)
- (փխբ․) ուժեղանալ, նոր թափ ստանալ ◆ Սկզբում ընդհարվում են տարբեր ճաշակները, ապա այդ հողի վրա ուռճանում է համոզումների պայքարը։ (Արսեն Տերտերյան)
- (փխբ․) մեծ չափերի հասնել ◆ Ռազմական բյուջեներն ուռճացած են չտեսնված չափերով։ (Մամուլ)
- (փխբ․) լայնանալ, ընդարձակվել ◆ Եվ ամեն անգամ սիրտդ ուռճացել է մարդկային ծով զգացումներից։ (Մամուլ)
- (փխբ․) ուռչել, փքվել, հպարտանալ
- (փխբ․) հասունանալ, ուռչել
- (փխբ․) զարգանալ, առաջադիմել
- (փխբ․) շատանալ, բազմանալ
- աճել
- ատոքանալ, հուռթիանալ, լցվել, տռզել (ժղ․)
- հզորանալ, մեծանալ (զարգանալով)
- (փխբ․) առատանալ, ճոխանալ, բարգավաճել, զարգանալ, ծաղկել, առաջադիմել
- տե՛ս հասունանալ
- տե՛ս հարստանալ
- տե՛ս շատանալ, բազմանալ
- տե՛ս հպարտանալ, փքվել, գոռոզանալ
-
-
| Խոնարհում
|
|
| Անորոշ դերբայ
|
ուռճանալ
|
| Ենթակայական դերբայ
|
ուռճացող
|
| Հարակատար դերբայ
|
ուռճացած
|
| Համակատար դերբայ
|
ուռճանալիս
|
| Անկատար դերբայ
|
ուռճանում
|
| Վաղակատար դերբայ
|
ուռճացել
|
| Ապակատար դերբայ
|
ուռճանալու
|
| Ժխտական դերբայ
|
ուռճանա
|
| անձ
|
եզակի
|
հոգնակի
|
| առաջին
|
երկրորդ
|
երրորդ
|
առաջին
|
երկրորդ
|
երրորդ
|
| Սահմանական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Անկատար ներկա
|
ուռճանում եմ
|
ուռճանում ես
|
ուռճանում է
|
ուռճանում ենք
|
ուռճանում եք
|
ուռճանում են
|
| Անկատար անցյալ
|
ուռճանում էի
|
ուռճանում էիր
|
ուռճանում էր
|
ուռճանում էինք
|
ուռճանում էիք
|
ուռճանում էին
|
| Ապակատար ներկա
|
ուռճանալու եմ
|
ուռճանալու ես
|
ուռճանալու է
|
ուռճանալու ենք
|
ուռճանալու եք
|
ուռճանալու են
|
| Ապակատար անցյալ
|
ուռճանալու էի
|
ուռճանալու էիր
|
ուռճանալու էր
|
ուռճանալու էինք
|
ուռճանալու էիք
|
ուռճանալու էին
|
| Վաղակատար ներկա
|
ուռճացել եմ
|
ուռճացել ես
|
ուռճացել է
|
ուռճացել ենք
|
ուռճացել եք
|
ուռճացել են
|
| Վաղակատար անցյալ
|
ուռճացել էի
|
ուռճացել էիր
|
ուռճացել էր
|
ուռճացել էինք
|
ուռճացել էիք
|
ուռճացել էին
|
| Անցյալ կատարյալ
|
ուռճացա
|
ուռճացար
|
ուռճացավ
|
ուռճացանք
|
ուռճացաք
|
ուռճացան
|
| Ըղձական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
ուռճանամ
|
ուռճանաս
|
ուռճանա
|
ուռճանանք
|
ուռճանաք
|
ուռճանան
|
| Անցյալի ապառնի
|
ուռճանայի
|
ուռճանայիր
|
ուռճանար
|
ուռճանայինք
|
ուռճանայիք
|
ուռճանային
|
| Պայմանական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
կուռճանամ
|
կուռճանաս
|
կուռճանա
|
կուռճանանք
|
կուռճանաք
|
կուռճանան
|
| Անցյալի ապառնի
|
կուռճանայի
|
կուռճանայիր
|
կուռճանար
|
կուռճանայինք
|
կուռճանայիք
|
կուռճանային
|
| Հարկադրական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
պիտի ուռճանամ
|
պիտի ուռճանաս
|
պիտի ուռճանա
|
պիտի ուռճանանք
|
պիտի ուռճանաք
|
պիտի ուռճանան
|
| Անցյալի ապառնի
|
պիտի ուռճանայի
|
պիտի ուռճանայիր
|
պիտի ուռճանար
|
պիտի ուռճանայինք
|
պիտի ուռճանայիք
|
պիտի ուռճանային
|
| Հրամայական եղանակ
|
|
|
դու
|
|
|
դուք
|
|
| Ապառնի
|
|
ուռճացի՛ր
|
|
|
ուռճացե՛ք
|
|
|
| Թարգմանություններ
|
|
- անգլերեն՝ aggrandize, elevate, grow intensive, grow immoderate
- գերմաներեն՝
- դանիերեն՝
- թուրքերեն՝
- իսպաներեն՝
- իտալերեն՝
- հոլանդերեն՝
- հունարեն՝
- շվեդերեն՝
- պորտուգալերեն՝
- ռուսերեն՝ взбухать (ru) (vzbuxatʹ), взбухнуть (ru) (vzbuxnutʹ), разбухать (ru) (razbuxatʹ), разбухнуть (ru) (razbuxnutʹ), крепнуть (ru) (krepnutʹ), окрепнуть (ru) (okrepnutʹ), наживаться (ru) (naživatʹsja), нажиться (ru) (nažitʹsja), обогащаться (ru) (obogaščatʹsja), обогатиться разбогатеть (ru) (obogatitʹsja razbogatetʹ)
- վրացերեն՝
- ֆրանսերեն՝
|
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
