ուս
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [us]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ուս
վանկեր՝ ուս
Ստուգաբանություն
խմբագրել
Գոյական
- մարմնի վերին մասը վզից մինչև բազուկը
- հագուստի այն հատվածը, որ ծածկում է այդ մասը
- չորքոտանիների առջևի ոտքերի ամենավերին մասը
- (փխբ․) Լեռան լանջ՝ առավել կողային և վերին մասերը ◆ Մի գունատ լուսին վարսերը փռեց լեռների ուսին։ (Գարեգին Սևունց)
- (փխբ․) տարածության մակերևույթը՝ մակերեսը ◆ Ջրերը ոլորվել են արտերի ուսերով։ (Ազատ Վշտունի)
Հոմանիշներ
խմբագրել- (կզմխս․) ուսամաս, կուրսակ (հնց․), (գվռ․) հուս, քուքոլ
- տե՛ս լեռնալանջ
Արտահայտություններ
խմբագրել- ուս դնել - դեմ կանգնել, դիմադրել, ոգորել
- ուսը առնել - նույնն է՝ ուսին առնել
- ուսը գցել
- ծայրը բերելով ու բռնելով՝ շալակել
- ուսից կախել
- ուսը դեմ անել՝ դեմ տալ
- ուսով հրելու՝ տեղաշարժելու և այլնի ճիգ գործադրել
- դիմադրելու ճիգ անել, դիմագրվալե, դիմադրել
- ուսը ուսին - տե՛ս ուս-ուսի
- ուսին առնել - ուսերին առնել
- ուսերը բարձրացնել՝ թափ տալ՝ թոթովել թոթվել
- ուսերը շարժելով մերժում՝ արհամարհանք արտահայտել
- անտեղյակություն արտահայտել
- անտարբերություն արտահայտել
- տարակույս՝ կասկածանք հայտնել
- ուսերին նստել մեկի
- ծանրանալ մեկի վրա
- ընկճել, բռնանալ
- շահագործել, կեղեքել
- ուսերն իրար անել - նույնն է՝ ուսերը թափ տալ
- ուսերն իրար գալ - կուչ գալ
- ուսերը վեր քաշել - վրդովմունք՝ զայրույթ արտահայտել
- ուսովը գցել - նույնն է՝ ուսը գցել
- ուսերի վրա գլուխ ունենալ (նորբ․) - խելացի՝ ուշիմ լինել
- ուսերի վրա (ուսերին) ծանրանալ՝ ընկնել - մեկի վրա ծանրանալ (պարտականություն, հոգս և այլն)
- ուսերից ծանր քար ընկնել - մեխ նեղությունից՝ հոգսից ազատվել
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | ուս(ը) | ուսեր(ը) |
| Սեռ. | ուսի | ուսերի |
| Տր. | ուսի(ն) | ուսերի(ն) |
| Հայց. | ուս(ը) | ուսեր(ը) |
| Բաց. | ուսից | ուսերից |
| Գործ. | ուսով | ուսերով |
| Ներգ. | ուսում | ուսերում |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։