Հայերեն դարձվածք

  1. մորմոքել, կսկացնել ◆ - Վաղուց, վաղուց գիտեի, թե ի՛նչ վիշտ կրծում է քո ազնիվ ու բարի սիրտը: (Մուրացան) ◆ Կա՛ր կարոտագին կանչ... կա՛ր սիրտ կրծող պաղատանք՝ հայրենի լեռներու խաղաղության։ Սիմ. ◆ Հոգին ու սիրտը հավասար չափով կրծել են հայրենի տան գլխին եկած տառապանքենրը։ «Գարուն»
  2. վշտացնել, խոր ցավ պատճառել ◆ Բայց կար մի ուրիշ բան, որ կրծում էր նրա սիրտը, գալարում էր նրա աղիքները։ ԱՀ. ◆ Դարդի որդն էլ սիրտս է կրծել, / Չոր ծառ պես ի՞նչ եմ կեցել։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Ա՜խ, ես շատ կը ճանչամ [ճանչ-նամ] այս թույնը, միշտ սիրտս կրծած է ան, անորոշ ցավ մը։ ԶԱս.
  3. հոգեկան տանջանք պատճառել ◆ Շավարշը մռայլ էր։ Մի մթին կասկած / Օձի պես կրծում էր նրա սիրտը: Եղիշե Չարենց ◆ Մեր հյուրը քունը փախցուցած է այլևս։ ... Կասկածը կը կրծե սիրտը: Անդրանիկ Ծառուկյան ◆ Նըվաստության մը զգացումն ահեղ / Սկսավ սիրտըս որդի պես կրծել: Լևոն Շանթ
  4. հանգիստ չտալ ◆ («Հանցավոր սերը») նոր ուժերով սկսում էր ավելի ու ավելի կրծել իմ սիրտս: Ն-Դ ◆ - Վրեժխնդրության բոցերը մարեցան, բայց ատելությունը դեռ սիրտս կը լափե: Պետրոս Դուրյան
  5. հոգեկան ճնշում բանեցնել. հետապնդել ◆ Բայց ամեն օր հարսն անողորմ / Ամուսնու սիրտն էր կրծում, / Եվ խստաբար պահանջում էր / Իր չար կամքին գոհացում։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Քսանհինգ տարի դիմակ հագնի՜լ, ահռելի՜ կին։ Փառամոլությունն իր սիրտը կը կրծե: Մամ.
  6. սուր կերպով մի զգացում ներշնչել ◆ Եվ բախե՛ դուն ամեն դուռ, և կրծոտե ամեն սիրտ, / Քու քնարովդ՝ մրրկին [մըրըրիկին] պես իմ խոսքերս երգելով:Սիամ.

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։