հոգով պնդանալ՝ ամրանալ ◆ Բայց այս ահեղ տարիներին վշտակիր/Սիրտս ասես քարացել է ցավերում։ Սիլվա Կապուտիկյան◆ Եթե այս վշտից սիրտըս քա՛ր դառնա,/Մե՜կ է՝ սրտիս տեղ քարե՜րն են ճչում։ (Գևորգ Էմին)
(քար՝ ապառաժ դառնալ) հոգին կարծրանալ, դաժանանալ ◆ Եվ նրան խղճալուց էր չարանում, կարեկցելուց էր սիրտը քարանում: Պերճ Զեյթունցյան◆ Բայց այդ վայրկյանեն ապառաժի մը պես քարացավ սիրտս: (Գրիգոր Զոհրապ)◆ Եթե դերձակուհիին սիրտը ապառաժ դառնար և աչքերը քարանային, տակավին պիտի լսեր և զգար այդ ձայնի կրակե շունչը։ Վահե Հայկ◆ Բաղմանչու սիրտ քյար կդյառնա, իսկի զյա [«բա՛ն»] չի տա։ Շահտոտիե
(քար կտրել՝ քարած լինել) զգագումներից պարպվել ◆ -Միթե դու կարծու՞մ ես, որ քարի և քերիչի հետ զբաղված արհեստավորի սիրտը այն աստիճան քարացած է, որ գեղեցկության համար տեղ չունի։ (Րաֆֆի)◆ Սիրտը, ստամոքսը և թոքերը քար կտրեցան:Ոչ մեկ զգայություն կը հաղորդեին ջիղերը։ Զարեհ Որբունի◆ Սիրուց գժված բլբուլի պես, դոշիս խուցիր շարած է./Էս աշխարի գոզանլերու սիրտը կօսիս քարած է: (Սայաթ-Նովա)◆ Քարացած սիրտը լցվեցավ մի սրբազան ջերմեռանդությամբ, նա դիմեց եկեղեցին։ (Րաֆֆի)
(քար՝ ժայռ կտրել՝ քար մնալ՝ ապառաժին տալ) անխիղճ անկարեկից դառնալ ◆ Ինչքան կուզեին՝ թող աղաչեին. սիրտը քարացել էր (քար էր կտրել):◆ Երկիրը խուլ է, երկիրը անսիրտ.../Ա՜խ, ժայռ են կտրել մարդկանց սրտերը: Աշոտ Հովհաննիսյան◆ -Գնանք, պատմելու ինչ որ տեսեր ենք, գուցե աշխարհը միշտ խուլ չմնա, գուցե սրտերը միշտ քար չմնան: ◆ Երկինքի բարի Աստվածն ալ սիրտը չոր ապառաժին տված՝ տարի մը անձրև ու ջուր չէր տար Չարսանճագի [Չարսանջակի] արտերուն։ Ռուբեն Զարդարյան
