Հայերեն
Դասական ուղղագրութեամբ՝ սպառնալ
վանկեր՝ (ը)ս•պառ•նալ
Բնիկ հնդեվրոպական՝ *sp(h)er- «թափահարել, ոտքով խփել» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն sphurati- «ոտքով հրել, կոխոտել», ավեստերեն sparaiti «ոտքով կոխոտել», լատիներեն sperno «ոտքի տակ առնել, վանել, նախատել»։
Բայ
- սպառնալիքով որևէ բանից զգուշացնել՝ նախազգուշացնել, սպառնալիքով վախ՝ երկյուղ ներշնչել
- սպառնալիք տալ, մի բանով վախեցնել
- որևէ կարգի վտանգ պարունակել, որևէ կարգի վտանգի նախանշաններ ունենալ ◆ Վերևում՝ քարշ ընկած ժայռեր. ամեն րոպե սպառնում են խորտակվել և ամեն ինչ ծածկել (Րաֆֆի)
- վտանգ ներկայացնել, երկյուղ ներշնչել, վտանգավոր լինել ◆ Նրանց սպառնում են այն մարդիկ, որոնց նրանք վաղուց ի վեր ճնշում, հարստահարում, կողոպտում են (Կ. Ռյուկման)
- գոյականների, ինչպես և բայի անորոշ դերբայի կապակցությամբ ցույց է տպլիս որևէ բանի վերահաս վտանգը՝ որևէ բանի մոտալուտ կատարման հնարավորությունը ◆ մահ՝ դժբախտություն սպառնալ: ◆ Բողոքել՝ դատապարտել՝ մատնել՝ սպառնալ:
- (փխբ․) (շխմ․) հարվածի տակ առնել ◆ Թագուհին սպառնում է սևերի նավակին։
- վախեցնել, ահաբեկել, սաստել, (գվռ․) խշմել, խծմել, երկյուղ ազդել, երկյուղ ներշնչել, մատ թափ տալ, ձեռք վերցնել, ձեռք բարձրացնել, ճանկ ցույց տալ, խանչալով խոսել, նիզակ ճոճել, սուր ճոճել, բռունցք ցույց տալ, բռունցքը գլխից անպակաս անել, բռունցքը գլխին պահել, դանակ ցույց տալ, դանակ քաշել, սպառնալիք տալ, սպառնալիք կարդալ, սպառնալիքներ թափել
- տե՛ս հանդիմանել, պատուհասել
-
-
| Խոնարհում
|
|
| Անորոշ դերբայ
|
սպառնալ
|
| Ենթակայական դերբայ
|
սպառցող
|
| Հարակատար դերբայ
|
սպառցած
|
| Համակատար դերբայ
|
սպառնալիս
|
| Անկատար դերբայ
|
սպառնում
|
| Վաղակատար դերբայ
|
սպառցել
|
| Ապակատար դերբայ
|
սպառնալու
|
| Ժխտական դերբայ
|
սպառնա
|
| անձ
|
եզակի
|
հոգնակի
|
| առաջին
|
երկրորդ
|
երրորդ
|
առաջին
|
երկրորդ
|
երրորդ
|
| Սահմանական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Անկատար ներկա
|
սպառնում եմ
|
սպառնում ես
|
սպառնում է
|
սպառնում ենք
|
սպառնում եք
|
սպառնում են
|
| Անկատար անցյալ
|
սպառնում էի
|
սպառնում էիր
|
սպառնում էր
|
սպառնում էինք
|
սպառնում էիք
|
սպառնում էին
|
| Ապակատար ներկա
|
սպառնալու եմ
|
սպառնալու ես
|
սպառնալու է
|
սպառնալու ենք
|
սպառնալու եք
|
սպառնալու են
|
| Ապակատար անցյալ
|
սպառնալու էի
|
սպառնալու էիր
|
սպառնալու էր
|
սպառնալու էինք
|
սպառնալու էիք
|
սպառնալու էին
|
| Վաղակատար ներկա
|
սպառցել եմ
|
սպառցել ես
|
սպառցել է
|
սպառցել ենք
|
սպառցել եք
|
սպառցել են
|
| Վաղակատար անցյալ
|
սպառցել էի
|
սպառցել էիր
|
սպառցել էր
|
սպառցել էինք
|
սպառցել էիք
|
սպառցել էին
|
| Անցյալ կատարյալ
|
սպառցա
|
սպառցար
|
սպառցավ
|
սպառցանք
|
սպառցաք
|
սպառցան
|
| Ըղձական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
սպառնամ
|
սպառնաս
|
սպառնա
|
սպառնանք
|
սպառնաք
|
սպառնան
|
| Անցյալի ապառնի
|
սպառնայի
|
սպառնայիր
|
սպառնար
|
սպառնայինք
|
սպառնայիք
|
սպառնային
|
| Պայմանական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
կսպառնամ
|
կսպառնաս
|
կսպառնա
|
կսպառնանք
|
կսպառնաք
|
կսպառնան
|
| Անցյալի ապառնի
|
կսպառնայի
|
կսպառնայիր
|
կսպառնար
|
կսպառնայինք
|
կսպառնայիք
|
կսպառնային
|
| Հարկադրական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
պիտի սպառնամ
|
պիտի սպառնաս
|
պիտի սպառնա
|
պիտի սպառնանք
|
պիտի սպառնաք
|
պիտի սպառնան
|
| Անցյալի ապառնի
|
պիտի սպառնայի
|
պիտի սպառնայիր
|
պիտի սպառնար
|
պիտի սպառնայինք
|
պիտի սպառնայիք
|
պիտի սպառնային
|
| Հրամայական եղանակ
|
|
|
դու
|
|
|
դուք
|
|
| Ապառնի
|
|
սպառցի՛ր
|
|
|
սպառցե՛ք
|
|
|
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
